سن بارداری یا سن جنین، از اولین روز آخرین سیکل قاعدگی مادر محاسبه می‌شود. از آنجا که تاریخ دقیق حامله شدن تقریباً قابل‌محاسبه نیست، برای اندازه‌گیری سن بارداری یا سن جنین از اولین روز آخرین سیکل قاعدگی استفاده می‌شود.
سن بارداری و سن ایجاد نطفه چیست؟
سن بارداری و سن ایجاد نطفه دو مفهوم متفاوت هستند و اختلاف‌هایی دارند. سن ایجاد نطفه به مدت زمانی اشاره دارد که از زمان لقاح گذشته است. بدون تخمک‌گذاری، لقاح امکان‌پذیر نیست و معمولاً حدود 14 روز پس از شروع دوره قاعدگی اتفاق می‌افتد.
سن ایجاد نطفه همواره حدود 14 روز کمتر از سن بارداری است. مدت زمان متوسط یک بارداری کامل حدود 280 روز یا 40 هفته از اولین روز دوره قاعدگی آخرین شروع می‌شود. مدت زمان متوسط یک بارداری کامل از زمان لقاح حدود 266 روز یا 38 هفته است.
محاسبه سن بارداری
تاریخ شروع آخرین سیکل قاعدگی
اگر سیکل قاعدگی مادر به طور منظم باشد و مادر تاریخ اولین روز آخرین قاعدگی خود را بداند، می‌توان سن بارداری را از روی این تاریخ محاسبه کرد.
سونوگرافی
بعد از گذشت 5 یا 6 هفته از آخرین دوره قاعدگی مادر، می‌توان با استفاده از سونوگرافی جنین را مشاهده و اندازه‌گیری کرد. در اوایل دوران بارداری، سونوگرافی دقیق‌ترین روش برای محاسبه سن بارداری است. این روش برای محاسبه سن بارداری (مدت زمان گذشته از اولین روز دوره قاعدگی) از اندازه جنین استفاده می‌کند. دقت این روش برآورد سن بارداری، به دلیل تفاوت در سن بارداری، متفاوت است.
با گذشت زمان، دقت روش سونوگرافی برای تخمین سن بارداری کاهش می‌یابد. بهترین زمان برای تخمین سن بارداری با استفاده از سونوگرافی، بین هفته‌های 8 تا 18 بارداری است. دقیق‌ترین روش برای محاسبه سن بارداری، استفاده از اولین روز دوره قاعدگی زنان و تأیید این سن بارداری با انجام یک تست سونوگرافی است.
محاسبه تاریخ ایجاد نطفه
در یک بارداری معمولی
برای زنانی که سیکل قاعدگی منظمی دارند، معمولاً لقاح حدود 11 تا 21 روز بعد از اولین روز آخرین قاعدگی رخ می‌دهد. اکثر زنان تاریخ دقیق لقاح را نمی‌دانند، زیرا لقاح تحت تأثیر تاریخ تخمک‌گذاری است و برای تعیین آن باید تاریخ دقیق تخمک‌گذاری را دانست. ازاین‌رو تاریخ لقاح صرفاً یک تخمین بر اساس اولین روز آخرین سیکل قاعدگی می‌باشد.
موارد خاص
زنانی که با استفاده از روش‌های خاص مانند لقاح مصنوعی یا آی وی اف (IVF) باردار می‌شوند، معمولاً تاریخ دقیق لقاح را می‌دانند.
محاسبه تاریخ زایمان
تاریخ تخمین زده شده برای زایمان (EDD یا EDC)، تاریخی است که به آن امیدواریم زایمان به طور طبیعی رخ دهد. براساس آخرین دوره قاعدگی، تاریخ تخمین زده شده برای زایمان حدود 40 هفته پس از اولین روز دوره قاعدگی است. این تنها یک تخمین است، زیرا تنها حدود 5 درصد از نوزادان در این تاریخ به دنیا می‌آیند. دقت این تاریخ بستگی به دقت یادآوری مادر از تاریخ دوره قاعدگی، فرض منظم بودن دوره قاعدگی 28 روزه و زمان لقاح 14 روز پس از شروع دوره قاعدگی دارد. استفاده از اولین روز دوره قاعدگی که در علم پزشکی به آن LMP گفته می‌شود، برای تخمین تاریخ زایمان ممکن است مدت بارداری را بیشتر از مقدار واقعی تخمین بزند و ممکن است بیشتر از 2 هفته اشتباه داشته باشد.
مشکلات در تعیین سن بارداری
روش استفاده از آخرین سیکل قاعدگی
تعیین سن بارداری با استفاده از این روش برای زنانی که دارای سیکل قاعدگی نامنظم هستند و یا زنانی که اولین روز آخرین قاعدگی خود را به خاطر نمی‌آورند، می‌تواند دشوار باشد. در این موارد برای محاسبه سن بارداری اغلب انجام یک تست سونوگرافی موردنیاز است.
روش اندازه‌گیری رشد جنین
در برخی موارد، تعیین سن بارداری مشکل است؛ زیرا جنین به طور غیرمعمول بزرگ و یا کوچک‌تر از حد طبیعی است. همچنین در برخی موارد اندازه رحم در اوایل حاملگی و یا طول رحم در اواخر حاملگی، با اولین روز آخرین قاعدگی مطابقت ندارد. در این موارد نیز، تعیین سن دقیق حاملگی مشکل است.
روش‌های دیگر برای تخمین سن بارداری
معاینه بالینی
گزارش شده است انجام یک معاینه بالینی از لگن که توسط سوابق قاعدگی نیز تأیید شده باشد، در سه ماهه اول بارداری یک روش قابل‌اعتماد برای محاسبه سن بارداری خواهد بود.
سونوگرافی داپلر
در اکثر زنان، در هفته‌های 10 تا 12 بارداری، می‌توان با استفاده از سونوگرافی داپلر صدای قلب جنین را شنید. بنابراین لازم است سن بارداری حداقل 10 تا 12 هفته باشد تا صدای قلب جنین شنیده شود.
آزمایش تعیین سطح هورمون گنادوتروپین جفتی
بعد از گذشت 6 تا 14 روز از لقاح (هفته 3 تا 4 بارداری)، هورمون گنادوتروپین جفتی در خون و ادرار مادر یافت می‌شود. در نتیجه در زمان انجام تست این هورمون و مثبت بودن آن، سن حاملگی حداقل 3 تا 4 هفته خواهد بود.
سن بارداری دوقلوها
زمانی که بارداری دوقلو نتیجه‌ی انجام یک لقاح مصنوعی باشد، تعیین سن بارداری باید با استفاده از تاریخ کشت جنین محاسبه شود. اکثر کارشناسان معتقدند که ممکن است پزشک برای جلوگیری از از دست دادن شرایط محدودیت رشد جنین در داخل رحم در اوایل بارداری دوقلو، تاریخ بارداری را با استفاده از جنین بزرگ‌تری در نظر بگیرد.
مشاهده سن بارداری در زمان زایمان
جدول زیر متوسط سن نوزادان به دنیا آمده را نشان می‌دهد.
|
یک قلو |
دوقلو |
سه قلو |
چهارقلو |
پنج قلو و بیشتر |
|
|
متوسط سن بارداری (هفته‌ها) |
39 |
35 |
32 |
30 |
27 |
زودتر بودن زمان زایمان در بارداری چندقلویی، بازتابی از افزایش احتمال وقوع زایمان زودرس و بروز عوارض ناشی از بارداری مانند پره اکلامپسی یا مسمومیت حاملگی، جدا شدن جفت، محدودیت رشد جنین و افزایش خطر مرده‌زایی است که با افزایش تعداد جنین‌ها، احتمال وقوع این عوارض نیز افزایش می‌یابد. زودتر بودن زمان زایمان در بارداری‌های چندقلویی نسبت به بارداری‌های تک قلویی، نباید این‌طور تفسیر شود که برای چندقلوها باید یک زمان زودتری را تخمین زد. یک بارداری کامل، صرف‌نظر از تعداد جنین‌ها، به مدت 39 تا 40 هفته در نظر گرفته می‌شود.
2 پاسخ
سلام من در ماه رمضان قرص ضد بارداری استفاده کردم7روز بعد از تمام شدن یک بسته تا 3روز لکه بینی داشتموحالا تست گرفتم حمله ام از کی زمان بارداری رو باید حساب کنم ایا ان لکه بینی پریودی اخرم
سلام دکتر سمامی عزیز!
من ۲۱ سالمه. در طول این ماه من و شوهرم قصد بچه دار شدن داشتیم. و الان ۴ روز از وقت پریودم گذشته. بی بی چک نتیجه را منفی نشان می دهد. ولی با استفاده از ماشین حساب بارداری نشان داده شد که ۲۶ روزه حامله هستم. میشه مرا مطمین سازید! تشکر