روشهای مختلفی برای جلوگیری از بارداری وجود دارد که همسران روش مناسب را با در نظر گرفتن شرایط منحصر به فرد خود انتخاب میکنند. توصیه ما به بانوانی که فعالیت جنسی زیاد دارند، این است که از قرص ضدبارداری استفاده کنند. قرص ضدبارداری خوراکی دارویی موثر است که به منظور جلوگیری از بارداری مصرف میشود. برای این که از مناسب بودن این روش مطمئن شوید، در ادامه با همراه باشید تا از اثرات جانبی ناشی از مصرف این قرص و دیگر موارد مرتبط با آن آگاه شوید.
امروزه روشهای متعددی برای جلوگیری از بارداری وجود دارد که بدون شک قرص ضدبارداری یکی از بهترین آنها به شمار میرود. در هر حال بهترین روش ضدبارداری با توجه به عاملهای متعددی انتخاب میشود که مهمترین آنها به شرح زیر است:
- علائم قاعدگی
- شیردهی
- سلامت قلبی ـ عروقی
- ابتلا به دیگر عارضههای مزمن
- مصرف دیگر داروها
برای اطلاع از روش مناسب جلوگیری از آبستنی حتماً با متخصص زنان و زایمان مشورت کنید و تمام سوالات خود را با ایشان در میان بگذارید. مطرح کردن سوالهای زیر راهگشا خواهد بود:
- چه نوع قرص ضدبارداری برای من مناسب است؟
- آیا این قرص احتمال لخته شدن خون را افزایش میدهد؟
- اگر مصرف قرص را فراموش کنم، چکار باید بکنم؟
- دیگر روشهای جلوگیری از بارداری مناسب من کدام است؟
برای دریافت اطلاعات بیشتر میتوانید با شمارههای 02122683919– 02122683818– 02177839463 تماس حاصل نمایید.
قرص ضدبارداری چیست؟
قرص ضدبارداری نوعی داروی هورمونی است که باید هر روز برای جلوگیری از بارداری مصرف شود. شرکتهای داروسازی مختلف این قرص را با نامهای تجاری مختلف تولید میکنند. این قرص ایمن، ارزان و موثر است، البته به شرطی که به موقع و تحت نظر متخصص زنان و زایمان مصرف شود.
انواع قرص ضدبارداری
قرص ترکیبی ضدبارداری
قرصهای ترکیبی حاوی هورمونهای سنتزی استروژن و پروژستین هستند و برای کنترل بارداری استفاده میشوند. این قرصها در سیکلهای ماهانه مصرف میشوند و دارای قسمتهای فعال و غیرفعال هستند که به ترتیب حاوی هورمون و بدون هورمون هستند. انواع مختلفی از قرصهای ترکیبی وجود دارند که شامل موارد زیر میشوند:
1. قرص تک فاز: این نوع قرص در سیکلهای یک ماهه مصرف میشود و هر قرص فعال حاوی مقدار یکسانی از هورمون استروژن و پروژستین است. قرصهای غیرفعال در هفته آخر سیکل مصرف میشوند و منجر به شروع عادت ماهانه میشود.
2. قرص چندفاز: این نوع قرص نیز در سیکلهای یک ماهه مصرف میشود اما مقادیر مختلفی از هورمونها را در طول یک سیکل ارائه میدهد. قرصهای غیرفعال در هفته آخر سیکل مصرف میشوند و همچنان باعث شروع عادت ماهانه میشوند.
3. قرصهای سیکل گسترده: این نوع قرصها معمولاً در سیکلهای 13 هفتهای مصرف میشوند. قرصهای فعال به مدت 12 هفته مصرف میشوند و در هفته آخر سیکل از قرصهای غیرفعال استفاده میشود تا عادت ماهانه شروع شود. به این ترتیب، عادت ماهانه فقط سه یا چهار بار در سال رخ میدهد.
از معروفترین این قرصها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ال دی
- اچ دی
- یاسمین
- یاز
- لونژیل
- لوونورژسترول
- روکین
قرص فقط حاوی پروژستین
قرص فقط پروژستین حاوی پروژستین و فاقد استروژن است. این نوع قرص مینی پیل (قرص کوچک) نیز نامیده میشود. قرص فقط پروژستین انتخابی مناسب برای بانوانی است که به دلیل حفظ سلامتی یا دلایل دیگر نمیتوانند استروژن مصرف کنند. تمام قرصهای پروژستین در طول سیکل فعال هستند. هیچ قرص غیرفعالی وجود ندارد، بنابراین ممکن است پریود هنگام مصرف این قرصها شروع شود یا نشود.
چگونگی تاثیرگذاری قرصهای ضدبارداری
قرصهای ضدبارداری ترکیبی دو عملکرد اصلی دارند. اولین عملکرد آنها جلوگیری از تخمکگذاری است، به طوری که تخمدانها هر ماه تخمک را آزاد نمیکنند. دومین عملکرد آنها این است که بدن را وادار به ضخیمتر شدن مخاط دهانه رحم میکنند. این مخاط مایعی است که در اطراف دهانه رحم وجود دارد و به انتقال اسپرم به رحم و در نتیجه بارور شدن آن کمک میکند. با مصرف قرص و افزایش ضخامت مخاط، از رسیدن اسپرم به رحم جلوگیری میشود.
قرصهای فقط حاوی پروژستین نیز به چندین روش تاثیر میگذارند. تاثیر اصلی آنها افزایش ضخامت مخاط دهانه رحم و کاهش ضخامت بافت پوششی رحم یا آندومتر است. آندومتر بافت پوششی رحم است که لانه گزینی تخمک پس از لقاح در آنجا انجام میشود. اگر این پوشش نازکتر شود، لانهگزینی تخمک در آنجا دشوارتر میشود و از پیشروی بارداری جلوگیری میکند. علاوه بر این، قرصهای فقط حاوی پروژستین میتوانند از تخمکگذاری نیز جلوگیری کنند.
روش مصرف قرص ضدبارداری
قرصهای ترکیبی به شکلهای گوناگونی چون بستههای ماهانه عرضه میشوند که در سیکلهای 21، 24 یا 28 روزه مصرف میشوند. دوره مصرف گستردهتر از یک سیکل 91 روزی پیروی میکند. درهر حال هر روز باید یک قرص در زمان مشخص مصرف شود. حال آن که قرص فقط حاوی پروژستین صرفاً در بستههای 28 تایی عرضه میشود. این قرص نیز مانند قرص ترکیبی باید هر روز در زمان ثابت مصرف شود.
میزان تاثیرگذاری قرصهای ضدبارداری
اگر قرص ضدبارداری به درستی مصرف شود، بسیار موثر در جلوگیری از بارداری خواهد بود. نرخ عدم اثریت هر دو نوع قرص ترکیبی و فقط حاوی پروژستین، در صورت استفاده صحیح روزانه 9 درصد است؛ به عبارت دیگر، از هر 100 زنی که قرص ضدبارداری مصرف میکنند، تنها 9 نفر باردار میشوند. قرص پروژستین باید هر روز با حداکثر سه ساعت اختلاف مصرف شود تا بیشترین تاثیر را داشته باشد. روش مصرف قرصهای ترکیبی انعطافپذیرتر است. در کل، قرصهای ترکیبی باید هر روز در یک زمان مشخص مصرف شوند، با این حال با وجود اختلاف 12 ساعته نیز همچنان اثر پیشگیری وجود دارد. مصرف بعضی داروها میتواند از تاثیرگذاری قرصهای ترکیبی یا پروژستین کم کند. همچنین، اسهال یا استفراغ میتواند از تاثیر قرص ضدبارداری کاسته و در صورت بروز ناراحتیهای معده یا شکم درد، بهتر است به متخصص مراجعه کرد تا احتمال بارداری بررسی شود. تا زمانی که اطمینان از موثر بودن قرصها حاصل نشده، استفاده از یک روش پشتیبان جلوگیری از بارداری توصیه میشود.
مزایای قرصهای ضدبارداری
مزایای قرصهای ضدبارداری به شرح زیر است:
- با مصرف قرصها هر روز هفته 24 ساعته از بارداری جلوگیری میشود و دیگر لازم نیست هنگام نزدیکی نگران باردار شدن باشید.
- این قرصها موثراند و بهتر از هر روش جلوگیری دیگری مانع حامله شدن میشوند.
- قرص ضدبارداری عادت ماهانه را منظم میکند. بانوان دارای قاعدگی نامنظم یا خونریزی شدید میتوانند از این قرصها کمک بگیرند.
- این قرصها کاملاً برگشتپذیرند. یعنی این که عادت ماهانه با قطع مصرف آنها به حالت عادی برمیگردد و میتوان در آینده باردار شد.
به علاوه مصرف هر قرص مزایای خاص خود را دارد. قرصهای ترکیبی از بروز عوارض زیر جلوگیری میکنند:
- جوش و آکنه
- بارداری خارج از رحم
- رقیق شدن خون
- تومورهای غیرسرطانی سینه
- سرطان تخمدان و آندومتر
- کم خونی
- خونریزی شدید عادت ماهانه
- گرفتگی و درد شدید قاعدگی
قرص فقط حاوی پروژستین مزایای دیگری نیز دارد و مصرف آن برای بانوانی ایمنتر است که:
- نمیتوانند درمان با استروژن را تحمل کنند.
- سیگاری هستند.
- سنشان بالای 35 است.
- سابقه لخته شدن خون دارند.
- تمایل به شیردهی دارند.
معایب قرصهای ضدبارداری
قرص ضدبارداری از انتقال عفونت از راه رابطه جنسی جلوگیری نمیکند. بنابراین برای محافظت در برابر این عفونتها باید علاوه بر مصرف روزانه قرص از کاندوم نیز استفاده کرد. به علاوه باید هر روز قرص را در ساعت مشخص مصرف کرد و همواره یک بسته قرص جدید تهیه کرد تا پس از اتمام بسته قبلی از آن استفاده کرد. اگر مصرف قرص فراموش شود یا بسته جدید به محض اتمام سیکل شروع نشود، احتمال بارداری افزایش مییابد.
عوارض و اثرات جانبی
اگر چه مصرف قرص ضدبارداری برای اکثر بانوان ایمن است، اما اثرات جانبی و عوارضی را به دنبال دارد. واکنش بانوان به هورمونهای موجود در قرصهای ضدبارداری متفاوت است. برخی بانوان با اثرهای جانبی زیر مواجه میشوند:
- کاهش میل جنسی
- حالت تهوع
- خونریزی و لکه بینی بین دو عادت ماهانه
- حساسیت و دردناک شدن سینهها
البته این اثرات جانبی پس از چند ماه مصرف قرص بهبود مییابد. اما اگر این عوارض همچنان استمرار داشت، باید با متخصص زنان و زایمان مشورت نمود تا در صورت لزوم قرص ضدبارداری جدیدی توصیه شود.
احتمال لخته شدن خون در صورت مصرف قرصهای ضدبارداری پایین است و در واقع کمتر از احتمال لخته شدن خون در دوران بارداری و بلافاصله پس از زایمان است. با این حال خطر لخته شدن در اثر مصرف قرص ضدبارداری برای برخی از بانوان که دارای شرایط زیر هستند، بالاتر است:
- اضافه وزن
- فشار خون بالا
- استراحت مطلق داشتن برای مدتی طولانی
در صورت وجود هر یک از این شرایط از متخصص زنان و زایمان درباره ایمن بودن مصرف قرصهای ضدبارداری سوال کنید.
راه جایگزین
راه دائمی پیشگیری از بارداری، بستن لوله خانمها میباشد.
3 پاسخ
سلام خانومدکتر منچهار پنجروز پیش رفتم داروخونه قرص اووستاپ اچدی بهم دادن برای جلوگیری.از وقتی دارم میخورم هرچندساعت یکبار درد شدید از قسمت واژنمتا تخمدان هام میاد سراغم.چرا اینجوری میشه و باید چیکار کنم؟اصلأ این قرص مطمئن هست یا نه؟ اگر راهنماییمکنین ممنون میشم.
سلام خانم دکتر عصرتون بخیر
باید ببخشید که سئوال من کمی غیر متعارف هست ولی ممنون میشم در صورت امکان جواب بدهید. اگر شنیده باشید مخلوط یک عدد قرص HD و الکل و مالیدن آن بر روی سر (هر شب) باعث رشد مو در آقایان می شود. سئوال بنده در مورد عوارض جانبی مصرف این دارو، به این صورت، برای آقایان می باشد.
با تشکر فراوان
با سلام و احترام.خانمی سی و شش ساله و متاهل هستم. قصد بارداری ندارم.از سن سیزده سالگی و شروع پریود ماهانه همیشه پریود نامنظم و لکه بینی بین دو قاعدگی داشتم. و با مراجعه به پزشک اغلب موارد قرص ال. دی به مدت سه ماه برام تجویز میشد. ومیگفتن سنت بالاتر بره بهتر میشی یا ازدواج کنی خوب میشی..و این روند ادامه پیداکرد تا ازدواج کردم مشکل لکه بینی بامراجعه به پزشک و گرفتن مرتب پاپ اسمیر هر شش ماه یکبار و سونوی واژینال به این نتیجه رسید که پولیپ دو میلیمتری رحم دارم.البته پزشکم از من خواست که در روز پنجم قاعدگی هم سونوی وا
زینال بدم اما من اینکارو نکردم چون خونریزی خیلی شدیدی دارم و امکانش برام مهیا نیست. همین دو سه دفعه که سونوی وا
ژینال دادم اون ماه قاعدگی خیلی خیلی شدید داشتم طوری که انجام کارهای روزانه ام هم برام قابل تحمل نبود.خواستم از شما راهنمایی بخوام آیا الان خودم بدون مراجعه به پزشک میتونم از قرصی مثل اچ.دی به مدت سه ماه استفاده کنم یا حتی قرص یاسمین؟ از لکه بینی خسته شدم ماه قبل از اولین روز شرع پریودم به مدت پنج روز لکه بینی داشتم بعد خونریزی شدید وحدود سیزده روز از ابتدای پریودم تا اتمامش طول کشید.بیشتر از همه زندگی زناشوییم تحت تاثیر قرار گرفته و این خیلی به لحاظ روحی تاثیربدی برام داره.خیلی ممنون میشم راهنمایی ام کنید.چون اگه از قرص ضدبارداری استفاده کنم حداقل طول دوره پریودم کم میشه.و ممکنه پریود منظم تر داشته باشم.ممنون