دکترفاطمه سمامی » بیماری های زنان » تاخیر در قاعدگی (عقب افتادن پریود)
۹ دقیقه

تاخیر در قاعدگی (عقب افتادن پریود)

آنچه می خوانید...

در همه‌ی زنان گاهی اوقات پریود عقب می‌افتد. این تاخیر ممکن است یک یا دو روز، یک هفته و یا به اندازه یک دوره باشد. به طور کلی اختلالات قاعدگی به دلیل برنامه‌ی بی‌ثبات و شیوه‌ی زندگی ناسالم رخ می‌دهد. در ادامه برخی از شایع‌ترین دلایل عقب افتادن پریود بررسی می‌شوند.

تاخیر در پریود

علل مختلف عقب افتادن پریود (قاعدگی)

از جمله مهم ترین علت مختلف عقب افتادن قاعدگی به شرح زیر می باشد:

بارداری

گاهی اوقات عقب افتادن پریود دقیقاً همان چیزی است که فکر می‌کنید یعنی بارداری از آنجا که علائم اولیه بارداری مانند درد عضلات شکم، نفخ و حساسیت به لمس در سینه شبیه به آنچه که ممکن است در روز قبل از قاعدگی تجربه کنید می‌باشد، تعیین اینکه آیا تنها چند روز پریود عقب افتاده یا باردار هستید، مشکل است.

اگر دوره ماهانه‌تان عقب افتاده است و رابطه‌ی جنسی محافظت نشده داشته‌اید، یک تست حاملگی در خانه انجام دهید. یک هفته پس از موعد مقرری که انتظار میرفته پریود شوید، دقیق‌ترین نتایج بدست می‌آید، اما بسیاری از محصولات تست حاملگی خانگی می‌توانند هورمون گنادوتروپین جفتی انسان (اچ‌‌سی‌جی، هورمونی که در طول بارداری آزاد می‌شود) را زودتر شناسایی کنند.

استرس

می‌دانید که استرس می‌تواند عوارض ناخوشایندی مانند سردرد، افزایش وزن، آکنه و دیگر مشکلات پوستی به همراه داشته باشد و می‌تواند پریود شما را نیز تحت تاثیر قرار دهد. وقتی تحت استرس جسمی یا عاطفی قرار می‌گیرید، بدن هورمون‌های استرس آدرنالین و کورتیزول تولید می‌کند.

افزایش میزان این هورمون‌ها مغز را وادار می‌کند که تصمیم بگیرد تا زمانی که رویداد استرس‌زا به پایان برسد، کدام یک از عملکردهای بدن ضروری و کدام یک غیر ضروری هستند. مواردی مانند جریان خون به عضلات و اکسیژن به ریه‌ها افزایش می‌یابند، در حالی که دیگر عملکردها مانند گوارش و سیستم تولید مثل ممکن است در موارد شدید به طور موقت متوقف شوند.

بیماری

به زمانی فکر کنید که باید تخمک‌گذاری انجام می‌شده است. اگر در آن زمان بیمار بودید، چه با یک سرماخوردگی ساده و چه مشکلی جدی‌تر، ممکن بوده تخمک‌گذاری به تاخیر بیفتد و یا اصلاً رخ ندهد. این بدین معنی است که پریود نیز در این شرایط به تاخیر می‌افتد یا رخ نمی‌دهد.

وزن

وزن می‌تواند بر هیپوتالاموس که یک غده در مغز است و وظیفه‌ی تنظیم فرآیندهای مختلف در بدن را بر عهده دارد(از جمله چرخه قاعدگی است) تاثیر بگذارد. کاهش وزن شدید، میزان پایین کالری مصرفی یا وزن بسیار کم بر هیپوتالاموس فشار وارد کرده و بدن استروژن لازم برای تولید پوشش داخلی رحم را آزاد نمی‌کند. در اثر اختلالات خوردن مانند پرخوری و بی‌اشتهایی که موجب کم شدن بیش از حد میزان استروژن می‌شوند نیز همین اتفاق می‌افتد. از طرف دیگر، چاق بودن و یا اضافه وزن شدید در یک بازه‌ی زمانی کوتاه می‌تواند باعث تولید بیش از حد استروژن در بدن شود. این امر ممکن است موجب شود که برای چند ماه تخمک‌گذاری انجام نشود یا پوشش اندومتر بیش از حد رشد کند و ناپایدار گردد و منجر به خونریزی شدید قاعدگی شود.

ورزش بیش از حد

با اینکه ورزش برای شما مفید است اما در اثر افراط در آن بدن به اندازه کافی برای کامل کردن چرخه قاعدگی استروژن تولید نمی‌کند. اما برای ایجاد اختلال در پریود نیازی نیست که ورزشکار حرفه‌ای باشید. ورزش بیش از حد بدون دریافت کالری کافی نیز می‌تواند اختلال ایجاد کند. برخی از علائم که نشان‌دهنده‌ی افراط در ورزش هستند عبارتند از کاهش وزن شدید یا سریع، کاهش عملکرد جسمی، یا ورزش کردن با وجود آسیب‌دیدگی، بیماری یا هوای نامناسب. کاهش شدت فعالیت و در صورت لزوم کمی افزایش وزن می‌تواند شرایط را مجدداً به حالت قبل برگرداند.

تغییر برنامه

تغییر در برنامه‌های زندگی برای مثال، کار کردن در شیفت شب به جای روز یا برعکس، یا سفر کردن می‌تواند در ساعت بدن که هورمون‌ها (از جمله هورمون‌های مسئول پریود) را تنظیم می‌کند، تغییر ایجاد کند. گاهی اوقات این امر موجب تاخیر در پریود می‌گردد اما با عادت کردن بدن به تغییر یا بازگشت به برنامه قبلی، شرایط به روال عادی باز می‌گردد.

شیر دادن به فرزند

اگر در حال شیر دادن به فرزند خود باشید ممکن است برای مدتی پریود رخ ندهد، زیرا پرولاکتین (هورمون مسئول تولید شیر مادر) مانع از تخمک‌گذاری می‌شود. بسیاری از مادران در طول دوره شیردهی برای ماه‌ها دچار پریود نمی‌شوند. اما عدم پریود به این معنی نیست که نمی‌توانید باردار شوید. ممکن است پیش از اینکه پریود رخ دهد، تخمک‌گذاری انجام شده و باردار شوید. بنابراین اگر نمی‌خواهید مجدداً باردار شوید باید رابطه‌ی جنسی‌تان محافظت شده باشد. پریود باید شش تا هشت هفته پس از پایان شیردهی به فرزند شروع شود. اگر تا سه ماه پس از توقف شیردهی پریود نشدید، با یک پزشک مشورت کنید.

مصرف دارو

احتمالاً متداول‌ترین دارویی که موجب تغییرات قاعدگی می‌شود، قرص‌ ضد بارداری می‌باشد. قرص‌های پیشگیری از بارداری اورژانسی یا قرص‌های صبح روز بعد می‌توانند بر زمان تخمک‌گذاری تاثیر بگذارند (یا کلاً آن را متوقف کند)، بنابراین اگر به تازگی از آنها استفاده کرده‌اید، ممکن است عادت ماهانه به تاخیر بیفتد و یا رخ ندهد.

برخی دیگر از داروها که می‌توانند موجب تاخیر در پریود شوند داروهای ضد افسردگی، برخی آنتی‌بیوتیک‌ها، کورتیکواستروئیدها و داروهای شیمی‌درمانی می‌باشند. اگر به تازگی جهت باردار شدن مصرف این قرص‌ها را قطع کرده‌اید، ممکن است متوجه شوید که ممکن است ماه‌ها طول بکشد تا چرخه قاعدگی تنظیم شود. اگر مطمئن نیستید که یک پریود از دست رفته به این معنی است که احتمال باردار شدن وجود دارد یا خیر، با یک پزشک مشورت کنید.

عدم تعادل هورمونی

سندروم تخمدان پلی کیستیک بیماری است که در آن هورمون‌های جنسی زنانه نامتعادل شده‌اند. این امر موجب بروز کیست در تخمدان شده و از تخمک‌گذاری منظم جلوگیری می‌کند. سندروم تخمدان پلی کیستیک علاوه بر قاعدگی نامنظم می‌تواند موجب رشد بیش از حد مو، آکنه، افزایش وزن و احتمالاً ناباروری شود. در صورتی که فکر می‌کنید این سندروم ممکن است دلیل مشکلات قاعدگی شما باشد، پزشک می‌تواند برای کنترل میزان هورمون‌ها آزمایش خون تجویز کند. اگر سندروم تخمدان پلی کیستیک دلیل مشکل شما باشد، ممکن است پزشک توصیه کند که برای تنظیم عادت ماهانه‌ی خود از بارداری پیشگیری کنید.

اختلال تیروئید

زمانی که تیروئید که غده‌ی مسئول متابولیسم بدن است، بطور مناسب عمل نکند می‌تواند موجب تغییرات غیر طبیعی قاعدگی شود. تیروئید پرکار می‌تواند سبب شود که عادات ماهانه خفیف‌تر و تعداد دفعات وقوع آن کمتر باشد. کم‌کاری تیروئید نیز ممکن است موجب کمتر شدن تعداد دفعات پریود اما شدیدتر شدن آن شود.

پیش‌یائسگی

سن متوسط یائسگی ۵۱ سالگی است. بین دو تا هشت سال پیش از یائسگی، زن دوران پیش‌یائسگی را تجربه می‌کند که در این دوره بدن به تدریج کمتر استروژن تولید کرده و به سمت یائسگی می‌رود. در طول این دوره ایجاد تغییراتی در چرخه قاعدگی غیرمعمول نمی‌باشد، ممکن است پریود کمتر یا بیشتر رخ دهد، کوتاه‌تر یا طولانی‌تر باشد، خفیف‌تر یا شدیدتر باشد. اما احتمال گرگرفتگی و تعریق شبانه، مشکل در خوابیدن، خشکی واژن و نوسانات خلقی نیز وجود دارد.

جلسه مشاوره با پزشک

زمانی که درباره قطع قاعدگی خود به یک پزشک مراجعه می‌کنید، وی یک معاینه جسمی انجام می‌دهد و چند سوال از شما می‌پرسد. آمادگی داشته باشید که درباره‌ی چرخه‌ی نرمال قاعدگی خود، شیوه زندگی و سایر علائم خود با پزشک صحبت کنید. وی همچنین اگر به مدت سه ماه پریود نشده باشید، تست بارداری تجویز می‌کند. در صورتی که باردار نباشید، ممکن است آزمایش‌های دیگری برای تعیین دلیل زمینه‌ای تاخیر در پریودها توصیه شود. این آزمایش‌های تشخیصی عبارتند از:

  • آزمایش‌های خون
  • سونوگرافی
  • سی تی اسکن

درمان قطع یا تاخیر در قاعدگی

درمان قطع قاعدگی بسته به دلیل زمینه‌ای آن متفاوت است. عدم تعادل هورمونی را می‌توان با هورمون‌های مکمل یا مصنوعی درمان کرد که می‌توانند به نرمال کردن میزان هورمون کمک کنند. همچنین ممکن است پزشک بخواهد کیست‌های تخمدان، بافت اسکار یا ضایعات رحمی که موجب تاخیر در زمان پریود می‌شوند را جدا کند.

ممکن است در صورتی که وزن یا برنامه ورزشی شما در این شرایط نقش داشته باشند پزشک توصیه کند که تغییرات ساده‌ای را در شیوه زندگی خود اعمال کنید و به شما آموزش می‌دهد که چگونه وزن و فعالیت جسمی خود را به شکلی سالم کنترل نمایید.

ارتباط بین قاعدگی نامنظم و یائسگی

پرسش بسیاری از بانوان این است که آیا با نامنظم شدن عادت ماهانه وارد دوران یائسگی شده‌اند؟ در پاسخ باید گفت که خیر. قاعدگی نامنظم معمولاً نشان دهنده اختلال‌های هورمونی است و لزوماً ارتباطی به یائسگی ندارد. بانوان تا زمانی که به مدت بیش از یک سال پریود نشوند، وارد دوران یائسگی نشده‌اند.

عدم قاعدگی یا لک بینی نشانه چیست؟

احتمالاً همگی ما با مواردی مواجه شده‌ایم که یکی از اطرافیان پس از کم کردن وزن قابل توجه یا شروع یک برنامه ورزشی سنگین دیگر پریود نشده است. بانوان دچار بی‌اشتهایی یا خانم‌هایی که دو تا سه ساعت در روز ورزش می‌کنند نیز به دلیل کاهش چربی بدن با تاخیر در قاعدگی یا متوقف شدن عادت ماهانه روبرو می‌شوند. سطح استروژن این گروه از بانوان پایین است و تخمک‌گذاری انجام نمی‌شود؛ این نوع فقدان قاعدگی را آمنوره هیپوتالاموسی نوع استرسی می‌گویند و زمانی رخ می‌دهد که تغذیه نامناسب و استرس بر هورمون‌ها و پروتئین‌های مغز اثر بگذارد. مغز نمی‌تواند هورمون‌های مناسب را برای رشد فولیکول‌ها و تولید استروژن لازم تحریک کند. بانوان دچار این اختلال معمولاً بیش از دیگران در معرض پوکی استخوان هستند و باید برای معالجه به پزشک مراجعه کنند.

چه آزمایشات و معایناتی برای تشخیص و درمان قاعدگی نامنظم لازم است؟

چنانچه با هر یک از علائم اشاره شده مواجه شدید، بهتر است به متخصص زنان خوب در تهران مراجعه کنید. در این حالت معمولاً اقدامات زیر انجام می‌شود:

  • معاینه کامل شامل بررسی عملکرد تیروئید و فشار خون، آزمایش شمارش کامل سلول‌های خون (CBC ) نیز برای تشخیص کم خونی مهم است.
  • معاینه لگن برای تشخیص افتراقی ناهنجاری‌های رحمی، پولیپ دهانه رحم یا فیبروم رحمی یا عفونت رحم بسیار مهم است. اگر چه این عوارض از علل متداول قاعدگی نامنظم محسوب نمی‌شود، اما بهتر است ابتلا به آن‌ها بررسی شود. سونوگرافی نیز غالباً برای ارزیابی وضعیت رحم، تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ انجام می‌شود.
  • چنانچه درصدد باردار شدن هستید، برای انجام آزمایش‌های بیشتر با با متخصص زنان و زایمان مشورت کنید.

دکتر فاطمه سمامی

جراح و متخصص زنان و زایمان و نازایی

12 پاسخ
  1. سلام دکتر
    من کیست داشتم و دکتر به مدت دوماه(دو بسته) قرص ضد بارداری بهم داد بخورم.
    اخرین بسته که خوردم پریود شدم و دقیقا روز بعد پریودم با نامزدم رابطه داشتم
    چیزی وارد بدنم نشد ولی از کاندوم استفاده نکردیم
    میخواستم بپرسم امکان بارداری وجود داره؟
    تو این چند وقتم دمنوش پونه..زعفران و این چیزا خوردم

  2. سلام من 48سالمه تا ماه قبل پریودم طبیعی بود الان 7روز از پریودم می گذرد لطفا راهنمائی فرمائید دراو مصرف نمی کنم اضافه وزن ندارم وبیماری خاصی ندارم با تشکر بشیری

  3. سلام خدمت دکتر نازنینمون. من یک سال پیش کیست تخمدان داشتم ب اندازع سه سانتی متر، دکتر دارو برام تجویز کرد بعد از مصرف دارو پی گیری نکردم ک ببینم از بین رفته یانه. حدودا سه هفته پیش رابطه جنسی داشتم با نامزدم بدون دخول،الان دو هفته س ک پریودم عقب افتاده سینه هام درد میکنن دو بار بیبی چک استفاده کردم ک هر دو بار مثبت بود. خاستم بدونم احتمالش هست ک باردار نباشم و مشکل دیگه ای باشه؟

  4. باسلام خدمت شما دکترگرامی و پیشاپیش تشکر میکنم که وقت میگذارید.
    پونزده روز تاخیر در قاعدگی دارم وآزمایش خونم هم منفی است.سابقه تاخیر داشتم اما نهایت ۴ یا۵ روز
    این ماه تحت نظر دکتر برای افزایش وزن قرص مخمر جو و زینک پلاس ویک قرص اشتها آور گیاهی مصرف کردم.
    اگر ممکنه راهنماییم کنید که دلیل این تاخیر رو بدونم و راه حلی معرفی کنید

  5. سلام
    من دوره قاعدگیم عقب افتاده بود رفتم دکتر زنان و زایمان سونو دادم بهم گفت کیست داری
    آمپول بهم زد گفت که بعد از چند روز پریود مشی
    خلاصه بعد از چند روز پریود شدم قبل از اتمام دوره پریود قرص سیپروترون کامپاند بهم داده بود رو شروع کردم
    بهم گفت بعد از اتمام یک بسته از این قرص سه روز بعدش پریود میشی ولی الان پنج روز گذشته هنوز پریود نشدم
    خواستم از شما بپرسم باید چیکار کنم ؟

  6. سلام خسته نباشین من پلی کستیک دارمودوماه کلومفین خوردم برای بارداری امانشدماه سوم که لتروزول به تنهایی خوردم یه کیست33سانتی شدبایه فولی13.5روز12پریود.الان چندروزه که عقب انداختم امادلدردوسینه درددارم ممکنه بخاطرکیست باشه؟چه کنم

    1. هم احتمال بارداری وهم کیست است شما بهتر است برای بارداری ودرمان درست به مطب مراجعه کنید

      1. سلام پریود من ده روزه عقب افتاده برای بچه دارشدن هم نزدیکی داشتم آزمایش خون دادم منفیه قبل ازاقدام برای بارداری آزمایشات روتین انجام دادم دکتر میگه تخمکات خیلی کمن وممکنه دیگه باردار نشی پریودم ۲۷ روزست ومنظمه علت اینکه پریود نشدم چی میتونه باشه

  7. سلام من کیست دارم و قرص مدروکسی پروژسترون مصرف میکنم قبلاً سیپترون کامپاند مصرف میکردم اما به علت ریزش موهام دارو عوض شد ماه قبل که مصرف کردم خوب بود و سر موقع پریود شدم اما این ماه یادم رفت مصرف کنم و الان روز ۳۴ هست و هنوز پریود نشدم میشه راهنمایی کنید لطفاً ممنون میشم

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

fa_IRFA_IR