متخصص در عمل هیستروسکوپی می‌تواند داخل رحم را به منظور تشخیص و درمان علل خونریزی غیرطبیعی و قاعدگی نامنظم معاینه کند. هیستروسکوپی با استفاده از هیستروسکوپ یعنی لوله مجهز به منبع نور و باریکی انجام می‌شود که برای معاینه دهانه رحم (سرویکس) و داخل رحم وارد واژن می‌شود. هیستروسکوپی می‌تواند درمانی یا تشخیصی باشد.
هیستروسکوپی تشخیصی
هیستروسکوپی تشخیصی یک روش تشخیصی است که برای شناسایی مشکلات رحم و تایید نتایج آزمایش‌های دیگر مانند هیستروسالپنگوگرافی یا عکس رنگی رحم (HSG) استفاده می‌شود. این روش شامل عکس‌برداری رنگی از رحم به منظور بررسی رحم و لوله‌های فالوپ می‌شود. هیستروکوپی تشخیصی می‌تواند در مطب متخصص زنان و زایمان انجام شود و برای تشخیص مشکلات مربوط به رحم مفید است.
همچنین، این روش می‌تواند به صورت همزمان با عمل‌های دیگری مانند لاپاراسکوپی یا قبل از عمل‌هایی چون دیلاتاسیون و کورتاژ (D&C) انجام شود. در لاپاراسکوپی، متخصص با استفاده از دوربین فیبر نوری، وارد شکم می‌شود تا مشکلات خارج از رحم، تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ را بررسی کند. از سوی دیگر، آندوسکوپ از راه شکاف ایجاد شده داخل یا زیر ناف وارد بدن می‌شود.
هیستروسکوپی درمانی چیست؟
استفاده از هیستروسکوپی درمانی برای اصلاح عارضه‌هایی که در هیستروسکوپی تشخیصی تایید شده‌اند، امری رایج است. اگر متخصص در هیستروسکوپی تشخیصی عارضه‌ای غیرطبیعی مشاهده کند، ممکن است هیستروسکوپی درمانی به صورت همزمان انجام شود تا نیاز به جراحی دوم اجتناب شود. در این روش، متخصص از ابزارهای کوچکی که از طریق هیستروسکوپ وارد بدن می‌شوند برای اصلاح عارضه استفاده می‌کند.
عارضه‌های قابل درمان با هیستروسکوپی
از جمله عارضه‌های قابل درمان با هیستروسکوپی می‌توان به پولیپ و فیبروم رحم اشاره کرد. در این مورد، هیستروسکوپی برای برداشتن زائده‌ها و تومورهای سرطانی موجود در رحم انجام می‌شود. همچنین، درمان چسبندگی رحم یا سندرم اشرمن نیز از دیگر کاربردهای هیستروسکوپی است. این عارضه‌ها می‌توانند تغییراتی را در خونریزی قاعدگی و ناباروری ایجاد کنند و متخصص با استفاده از هیستروسکوپی محل چسبندگی را تعیین و اصلاح می‌کند.
همچنین، هیستروسکوپی برای تشخیص سپتوم رحمی و خونریزی غیرطبیعی نیز استفاده می‌شود. در صورت وجود سپتوم یا نقص شکل‌گیری مادرزادی رحم، متخصص می‌تواند این موارد را از طریق هیستروسکوپی تشخیص دهد و اقدامات لازم را انجام دهد.
در نهایت، هیستروسکوپی برای تعیین علت خونریزی شدید و طولانی مدت پریود و لکه‌بینی بین دو عادت ماهانه یا پس از یائسگی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش می‌تواند به عنوان یک روش درمانی برای برخی از علل خونریزی شدید اعمال شود، به عنوان مثال با استفاده از خراش اندومتر که در آن به منظور تخریب مخاط پوششی رحم از هیستروسکوپ به همراه وسایل دیگر استفاده می‌شود.
مزایای هیستروسکوپی
هیستروسکوپی در مقایسه با دیگر عمل‌های تهاجمی‌تر از مزایای زیر برخوردار است:
- بستری شدن کوتاه‌تر
- دوران بهبود کوتاه‌تر
- نیاز به مسکن کمتر پس از جراحی
- از بین رفتن ضرورت درآوردن رحم (هیسترکتومی)
- کاهش احتمال جراحی باز شکم
زمان انجام هیستروسکوپی
یک متخصص زنان خوب در تهران زمان هیستروسکوپی را برای یک هفته بعد از قاعدگی تعیین می‌کند. این زمانبندی به متخصص اجازه می‌دهد تا بهترین دید را از داخل رحم داشته باشد. هیستروسکوپی به منظور تعیین علت خونریزی غیرقابل توضیح یا لکه بینی پس از یائسگی نیز انجام می‌شود.
بی‌حسی یا بیهوشی لازم برای هیستروسکوپی
بی‌حسی یا بیهوشی هیستروسکوپی موضعی، منطقه‌ای یا عمومی است:
- بی‌حسی موضعی: فقط بخشی از بدن برای مدتی کوتاه بی‌حس می‌شود.
- بی‌حسی منطقه‌ای: بخش بزرگتری از بدن برای چند ساعت بی‌حس می‌شود.
- بیهوشی عمومی: کل بدن در تمام مدت جراحی بی‌حس است.
نوع بی‌حسی با توجه به محل انجام هیستروسکوپی (بیمارستان یا مطب متخصص) و انجام همزمان دیگر عمل‌ها تعیین می‌شود. اگر بیهوشی عمومی لازم باشد، از بیمار خواسته می‌شود از چند ساعت قبل از عمل چیزی نخورد.
شیوه انجام هیستروسکوپی
پیش از انجام هر نوع جراحی هیستروسکوپی، متخصص معمولاً داروهای آرام‌بخش به بیمار تجویز می‌کند تا او قبل از عمل آرامش بیشتری داشته باشد. سپس بیمار برای بی‌حسی یا بیهوشی آماده می‌شود. مراحل انجام هیستروسکوپی به شرح زیر است:
- متخصص دهانه رحم را گشاد می‌کند تا بتواند هیستروسکوپ را وارد کند.
- هیستروسکوپ از طریق واژن و دهانه رحم وارد رحم می‌شود.
- سپس محلول مایع یا گاز دی اکسید کربن از راه هیستروسکوپ وارد رحم می‌شود تا آن را منبسط کند و مخاط یا خون را کنار بزند.
- سپس نور از راه هیستروسکوپ تابانده می‌شود تا متخصص رحم و سوراخ‌های لوله‌های فالوپ داخل حفره رحم را ببیند.
- در نهایت، اگر جراحی لازم باشد، وسایل کوچکی از راه هیستروسکوپ وارد رحم می‌شود.
مدت زمان جراحی هیستروسکوپی متغیر است و ممکن است از کمتر از 5 دقیقه تا بیش از یک ساعت طول بکشد. طول مدت عمل به تشخیصی یا درمانی بودن هیستروسکوپی و انجام همزمان عمل‌های دیگری چون لاپاراسکوپی بستگی دارد. با این حال، هیستروسکوپی تشخیصی معمولاً کوتاه‌تر از هیستروسکوپی درمانی است.
بعد از هیستروسکوپی
بعد از انجام هیستروسکوپی، اگر این روش تحت بیهوشی عمومی یا بی‌حسی منطقه‌ای انجام شود، بیمار باید قبل از ترخیص چند ساعت تحت نظر باشد. انقباض یا خونریزی جزئی واژن به مدت یک تا دو روز طبیعی است. همچنین، اگر گاز در هیستروسکوپی مصرف شده باشد، احتمال بروز درد شانه نیز وجود دارد. از حال رفتن یا بیمار شدن نیز ممکن است. در صورت مواجهه با هر یک از علائم زیر، بهتر است با پزشک مشورت کنید:
- تب
- درد شکمی شدید
- ترشح یا خونریزی شدید واژن
بستری
هیستروسکوپی جراحی کوچکی است و معمولاً نیازی به بستری شدن شبانه ندارد. با این حال تحت شرایط خاص نظیر واکنش غیرطبیعی به بی‌حسی ضروری است بیمار شب در بیمارستان بستری شود.
عوارض هیستروسکوپی
هیستروسکوپی عملی ایمن است. با این حال مانند هر جراحی دیگری با عوارضی همراه است. کمتر از یک درصد بیماران پس از هیستروسکوپی با عوارض زیر مواجه می‌شوند:
- عوارض مرتبط با بی‌حسی
- عفونت
- خونریزی شدید
- آسیب دیدن دهانه رحم، رحم، روده یا مثانه
- زخم شدن داخل رحم
- واکنش به ماده استفاده شده برای انبساط رحم
یک پاسخ
سلام خسته نباشید من سال پیش 3بار سقط 5هفته ای داشتم که تشخیص دادن پولیپ دارم و بهد اسفند96جراحی شدم و الان بین لگن و و تخمدانم درد دارم دکتر رفتم ام ار ای کردم سونو کردم گفتن مشکلی نیست و من الان بعد از 5ماه هنوز باردار نشدم به نظر شما چیکار کنم