مراقبتهای بعد از زایمان سزارین: تغذیه، فعالیت، ورزش و بخیه

روزهای پس از تولد نوزاد یعنی دوره‌ی پس از زایمان می‌تواند یکی از چالش برانگیزترین دوران برای مادران و خانواده‌ها باشد. این دوره می‌تواند برای مادرانی که زایمان سزارین داشته‌اند چالش بیشتری داشته باشد. برای مراقبت از مادر نیاز به توجه خاصی است. برای اطلاع از محدودیت‌ها برای فردی که تازه مادر شده است و نوع مراقبتی که ممکن است لازم باشد زمان کافی اختصاص دهید.

مراقبت‌های بعد از سزارین

مراقبت جسمانی

پیش از ترک بیمارستان

• در 24 ساعت پس از عمل جراحی، باید سعی کنید بلند شوید و به دستشویی بروید. این کار به شروع فرآیند بهبودی و بازگشت به فعالیت‌های روزمره با وجود زخم، کمک می‌کند. حتماً به خاطر داشته باشید که باید آرام و با احتیاط حرکت کنید، زیرا ممکن است دچار سرگیجه یا نفس تنگی شوید.
• دفع ادرار پس از برداشتن کاتتر گاهی اوقات می‌تواند دردناک باشد. از پرستار بخواهید که راه‌هایی را برای آسان‌تر شدن این مشکل پیشنهاد کند.
• اگر از منگنه جراحی در محل برش استفاده شده باشد، احتمالاً پیش از ترک بیمارستان آن را کشیده خواهند.
• برای کنار آمدن با درد پس از جراحی، با پزشک خود صحبت کنید. اگر احساس می‌کنید که به دارو نیاز دارید و شیرده هستید، اطلاعاتی را در مورد عوارض جانبی داروها برای شما و فرزندتان دریافت کنید. اگر ترجیح می‌دهید از مصرف داروها اجتناب کنید، در مورد جایگزین‌هایی که برای شما و کودکتان بی خطر باشد با پزشک مشورت کنید.
• فرایند جمع شدن رحم آغاز می‌شود که به معنی انقباض رحم به اندازه‌ای که پیش از بارداری بوده است. در این زمان، شروع به خونریزی شدید به رنگ قرمز روشن خواهید کرد که نفاس نامیده می‌شود و ممکن است تا 6 هفته طول بکشد. شما نیاز به استفاده از نوار بهداشتی با جذب بیشتر خواهید داشت که بیمارستان پس از زایمان در اختیارتان قرار می‌دهد. در طول این زمان، نباید از تامپون استفاده شود.
• قدم زدن در اطراف بیمارستان یا تکان خوردن روی صندلی می‌تواند در تسریع بهبودی و کمک به دفع گازهایی که پس از جراحی شکم ایجاد می‌شوند، موثر باشد.

پس از مراجعه به خانه

فعالیت‌های خود را به حداقل برسانید و تا زمانی که پزشک شما اجازه می‌دهد، از افزایش فعالیت خودداری کنید. ابتدا، باید هر چیزی که سنگین‌تر از وزن کودکتان است را بلند نکنید و از انجام کارهای خانه بیش از حد پرهیز کنید.

خونریزی نفاس در طول زمان تغییر می‌کند و ممکن است با افزایش فعالیت و جابه‌جایی افزایش یابد. برای اطمینان از عدم انجام فعالیت‌های سنگین، به خونریزی به عنوان نشانه‌ای توجه کنید. رنگ خونریزی نفاس ابتدا صورتی کمرنگ یا قرمز تیره است و در نهایت به رنگ زرد یا روشن تغییر می‌کند.

مطمئن شوید که مقدار کافی مایعات مصرف می‌کنید تا بدنتان به خوبی هیدراته شود و از مواد غذایی سالم برای بازیابی انرژی و جلوگیری از یبوست استفاده کنید. کمدهای لباس و مواد غذایی را در نزدیکی خود قرار دهید تا نیازی به بلند کردن زیاد نداشته باشید.

به هر گونه درد یا تب دقت کنید، زیرا ممکن است علائم یک عفونت باشند.

مواردی که باید از آنها اجتناب کرد

• مقاربت جنسی تا زمانی که پزشک بگوید که بی‌خطر است.
• استفاده از تامپون یا دوش واژن
• دوش گرفتن تا زمانی که محل برش بهبود پیدا کند و دیگر خونریزی نداشته باشید.
• استخرهای عمومی
• بلند کردن هر چیز سنگین‌تر از وزن کودک
• بالا و پایین رفتن مکرر از پله‌ها
• ورزش، حداقل تا زمانی که پزشک دستور دهد.

مراقبت عاطفی

لطفاً به موارد زیر دقت کنید:

• اختصاص دادن زمان بیشتری در طول روز برای برقراری ارتباط با فرزند خود بعد از زایمان سزارین بسیار مهم است.
• اگر با مشکلاتی در شیردهی مواجه هستید، بهتر است با یک مشاور شیردهی مشورت کنید تا راهنمایی و کمک لازم را دریافت کنید.
• پس از عمل جراحی، ممکن است به مدت زمانی برای بهبود احساسات عاطفی خود نیاز داشته باشید، به خصوص اگر شرایط عمل اورژانسی داشته باشد.
• برای مقابله با هر گونه احساسات منفی مربوط به تجربه‌ی خود، می‌توانید با یک شخص پشتیبان صحبت کنید.
• اگر سوالاتی در مورد تجربه بارداری و زایمان خود دارید، بهتر است با پزشک خود صحبت کنید تا شفاف‌سازی شود. این می‌تواند به کاهش هر گونه اضطراب مربوط به بارداری مجدد کمک کند.
• نترسید که از دیگران کمک بخواهید. مراقبت‌های اضافی پس از عمل جراحی سزارین ممکن است باعث احساس ضعف و تنهایی شما شود، بنابراین باید به دیگران اعتماد کنید و کمک بخواهید.

مراقبت از زخم پس از عمل سزارین

قبل از اینکه از بیمارستان ترخیص شوید (معمولاً پس از حدود چهار روز که بستگی به پوشش بیمه خود و شرایط زایمان دارد)، پزشک منگنه‌های جراحی را از محل برش جدا می‌کند؛ اگر از بخیه استفاده شده باشد خود به خود جذب می‌شوند. زخم سزارین با یک نوارهای چسب کاغذی تحت عنوان نوار استری پوشانده می‌شود. این چسب‌ها پس از حدود یک هفته می‌افتند. با استفاده از آنها محل زخم تمیز و بسته نگه داشته می‌شود.

معمولاً در دو هفته‌ی اول که زخم هنوز تازه است از شما خواسته می‌شود که اشیای سنگین‌تر از وزن نوزاد خود را بلند نکنید تا مانع روند بهبود زخم نشود. در طول این زمان، می‌توانید با استفاده از یک صابون ملایم و بدون ساییدن محل زخم دوش بگیرید؛ اگر محل زخم (و چسب‌ها) خیس شوند مشکلی ایجاد نمی‌کند. اما در روزهای اولیه باید از فرو بردن رحم در وان حمام (یا شنا کردن) خودداری کنید.

در این زمان به احتمال زیاد محل زخم پف می‌کند و نواحی اطراف آن صورتی می‌شود. اما اگر متوجه خونریزی یا ترشحاتی از محل برش و وجود لبه‌های قرمز شدید یا تب بالاتر از ۳۸ درجه داشتید، سریعاً با پزشک تماس بگیرید زیرا این علائم می‌توانند نشانه‌های عفونت باشند.

پس از حدود شش هفته زخم بهبود می‌یابد بدین معنی که به احتمال زیاد بدون مشکل قادر به از سرگیری تمام فعالیت‌های معمول خود خواهید بود. اختصاص دادن حداقل ۶ هفته جهت بهبودی این امکان را می‌دهد تا خطوط برش بطور کامل بالغ شوند بطوری که در صورت انجام فعالیت‌های پرفشار یکپارچگی آن در معرض خطر قرار نگیرد.

با وجود اینکه ممکن است یکپارچگی زخم دست نخورده بماند، همچنان ممکن است متوجه شوید که رنگ آن متمایل به قرمز یا صورتی شده است. در این صورت نگران نباشید زیرا کاملاً طبیعی است. این رنگ برای حدود شش ماه باقی مانده و سپس به یک خط متمایل به سفید که کمتر جلب توجه می‌کند تبدیل می‌شود.

در موارد کمتر شایع، ممکن است محل زخم برآمده شود که تحت عنوان کلوئید شناخته شده می‌شود. پزشکان از دلیل پیدایش کلوئید مطمئن نیستند. اما مشخصاً یک واکنش بیش از حد در فرایند بهبودی باعث رشد زخم به خارج از محدوده‌ی اولیه‌ی آن می‌شود. برخی متخصصین تلاش می‌کنند که با تزریق استروئیدی به نام کنالوگ به محل زخم‌های سزارین در حین جراحی از این پدیده جلوگیری کند، اما نتایج آن مانند درمان‌هایی چون لیزر و تزریق اینترفرون قطعی نیست.