خارش پوست بدن در بارداری: علل و درمان

خارش خفیف در دوران بارداری به دلیل افزایش جریان خون به پوست شایع است. با پیشرفت حاملگی و رشد کودک، پوست شکم کشیده شده و ممکن است احساس خارش ایجاد شود.

دلایل

احساس خارش بیشتر در دوران بارداری امری طبیعی است. خارش پوست بدن بسیار رایج است و تقریبا یک چهارم زنان باردار را تحت تاثیر قرار می‌دهد. کشش پوست یا تغییرات هورمونی می‌تواند تا حدودی در آن نقش داشته باشد. ممکن است متوجه شوید که روی برآمدگی‌ها و سینه‌ها بیشتر خارش وجود دارد. خارش بدن در بارداری همچنین می‌تواند ناشی از سایر بیماری‌های شایع پوست از جمله اگزما ایجاد شود. در دوران بارداری ممکن است اگزما کمی غیر قابل پیش‌بینی باشد. احتمال دارد برای اولین بار اگزما دچار اگزما شوید. اگر از قبل اگزما داشته باشید می‌تواند در دوران بارداری بدتر یا بهتر شود. خارشی ناشی از اگزما در چین‌های پوست مثلاً در داخل زانوها یا آرنج امری طبیعی است. پزشک می‌تواند درمان‌های بی‌خطر را جهت تسکین اگزما توصیه کند.

سایر بیماری‌های جزئی که می‌توانند منجر به خارش بدن در دوران بارداری شوند عبارتند از گال و برفک و پزشک می‌تواند برای این بیماری‌ها نیز درمانی توصیه کند. گال یک تحریک پوستی ناشی از کنه‌های کوچک است و بسیار خارش‌دار است. عفونت قارچی برفک نیز می‌توانید باعث خارش شود.

در صورت خارش زیاد باید به پزشک یا مامای خود اطلاع دید زیرا در موارد نادر می‌تواند یک علامت هشدار دهنده از یک مشکل کبدی در بارداری باشد. این مشکل در اثر بیماری که کلستاز بارداری نامیده می‌شود به وجود می‌آید. کلستاز بارداری (OC) یک اختلال بالقوه و جدی کبد است که می‌تواند در بارداری ایجاد شود. به طور معمول، نمک‌های صفراوی از کبد به روده حرکت می‌کنند تا به روده در هضم غذا کمک کنند. در کلستاز بارداری نمک‌های صفراوی به درستی جریان پیدا نمی‌کنند و به جای آن در بدن تجمع پیدا می‌کنند. هیچ درمان قطعی برای کلستاز بارداری وجود ندارد، اما پس از زایمان برطرف می‌شود.

برخی مطالعات نشان داده‌اند که در نوزادانی که از زنان مبتلا به کلستاز بارداری متولد می‌شوند احتمال زایمان زودرس یا مرده‌زایی بیشتر است. میزان بالا بودن خطر مرده‌زایی در مقایسه با سایر زنان مشخص نمی‌باشد. روش قابل اطمینانی برای تعیین خطر مرده‌زایی وجود ندارد. به خاطر ارتباط با مرده‌زایی، در صورتی که مبتلا به کلستاز بارداری باشید، ممکن است پس از هفته 37ام بارداری به شما توصیه شود که زایمان طبیعی یا سزارین انجام دهید. به احتمال زیاد به شما توصیه خواهد شد که در بیمارستان و تحت مراقبت یک تیم زایمان با مدیریت یک متخصص زنان و زایمان، زایمان را انجام دهید. اگر ابتلا به کلستاز بارداری تشخیص داده شده باشد، ماما و پزشک وضعیت سلامت و گزینه‌های موجود را مورد بحث قرار می‌دهند.

بثورات خارش‌دار بر روی شکم چیست؟

وضعیتی که ممکن است منجر به خارش و بروز بثورات پلی‌مورفیک بارداری (PEP) شود، معمولاً در سه ماه آخر بارداری ظاهر می‌شود. این وضعیت برای مادر و نوزادش خطرناک نیست و پس از زایمان به طور طبیعی برطرف می‌شود. علت دقیق بروز PEP هنوز مشخص نیست، اما اگر انتظار دوقلو یا چندقلو دارید، احتمال بروز آن بیشتر است. بروز بثورات PEP به صورت بروز بثورات خارش‌دار روی شکم و سپس در ران و به خصوص در ترک‌های پوستی شناخته شده است. این بثورات ممکن است به صورت توده‌های قرمز کوچک بروز کرده و نواحی ملتهاب پوست را تحت تأثیر قرار دهند.

با توجه به علائم، روش‌های مختلفی برای درمان خارش بدن در دوران بارداری وجود دارد، از جمله استفاده از کرم‌های استروئیدی، مرطوب کننده‌ها و آنتی هیستامین‌ها. بهتر است از پزشک خود در مورد استفاده از هرکدام از این روش‌ها سوال کنید.

آیا خارش در دوران بارداری می‌تواند به فرزند آسیب برساند؟

در اکثر موارد، بارداری خارش را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد، اما در برخی موارد نادر، خارش شدید در سه ماهه سوم بارداری ممکن است نشانه‌ای از یک مشکل کبدی به نام کلستاز بارداری باشد، که به آن ICP یا کلستاز داخل کبدی بارداری هم گفته می‌شود. علت دقیق این بیماری هنوز مشخص نیست، اما معلوم است که در بین زنان از نژاد هندی آسیایی و پاکستانی آسیایی رواج بیشتری دارد.

کلستاز بارداری می‌تواند باعث خارش شدید در نواحی مختلف بدن شود. برخی از ویژگی‌های این نوع خارش عبارتند از:

• احساس خارش معمولاً در کف دست‌ها و پاها
• بدتر شدن خارش در شب
• عدم وجود بثورات
• تیرگی ادرار و رنگ پریده مدفوع نیز ممکن است دیگر علائم مرتبط با این بیماری باشند.

در صورت داشتن خارش شدید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. پزشک قبل از تجویز آزمایش خون برای بررسی کلستاز بارداری و دلایل دیگر خارش را بررسی می‌کند. خارش می‌تواند بسیار ناراحت‌کننده باشد و باعث دشواری در خوابیدن شود. پزشک ممکن است برای تسکین خارش، دارو یا کرمی را تجویز کند. اگر شما دچار کلستاز بارداری هستید، این مشکل پس از زایمان برطرف خواهد شد.

مراقبت مناسب قبل از زایمان از یک تیم مشاوره بسیار مهم است اگر ابتلا به کلستاز بارداری را تجربه می‌کنید. این وضعیت نشان‌دهنده این است که احتمالاً نیاز به زایمان زودرس وجود دارد. در غیر این صورت، ممکن است پزشک به شما توصیه کند که زایمان القایی انجام دهید تا فرزندتان زودتر به دنیا بیاید. شما و فرزندتان تحت مراقبت دقیق پزشکی قرار خواهید گرفت تا بهترین زمان برای زایمان تعیین شود.

چگونه خارش پوست را تسکین دهیم؟

تلاش کنید استفاده از حمام با آب گرم و محصولات پاک‌کننده حاوی مواد شوینده یا مواد معطر قوی را کاهش دهید، زیرا ممکن است پوست شما را خشک یا تحریک کنند و در نتیجه ممکن است بیشتر در معرض خارش قرار بگیرید. از صابون‌های مرطوب‌کننده ملایم و یا محصولات شوینده بدن با pH متعادل برای تمیز کردن پوست خود استفاده کنید. پوست خود را ترجیحاً با محصولات بدون عطر مرطوب کنید و برای اگزما از کرم یا پمادی که پزشک توصیه می‌کند، استفاده کنید.

می‌توانید از لوسیون کالامین بر روی نواحی خارش‌دار استفاده کنید یا از بلغور جو در حمام خود استفاده نمایید. این روش‌ها درمان‌های سنتی هستند و شواهد زیادی مبتنی بر موثر بودن آنها وجود ندارد. با این حال این روش‌ها برای استفاده در دوران بارداری بی‌خطر بوده و ممکن است باعث احساس آرامش شوند. سعی کنید بدنتان خیلی گرم نشود. عرق‌سوز شدن می‌تواند خارش را بدتر کند، بنابراین لباس‌های گشاد و پنبه‌ای بپوشید و در صورتی که هوا بسیار داغ بود در خانه یا سایه بمانید. در هر صورت گرمای زیاد برای فرزند شما خوب نخواهد بود.