حاملگی پوچ یا بدون جنین: علل، علائم، درمان

از هر دو مورد سقط جنینی که در سه ماه اول بارداری اتفاق می‌افتد، علت یک مورد آن حاملگی پوچ است. سقط جنین زمانی رخ می‌دهد که حاملگی در 20 هفته ابتدایی خود به صورت خود به خود به پایان برسد. هنگامی که یک زن حامله می‌شود، تخمک بارورشده به دیواره رحم می‌چسبد. در حدود هفته پنج تا شش حاملگی، جنین باید به وجود بیاید. در این زمان ساک حاملگی (که جنین در آن رشد می‌کند) حدود 18 میلی‌متر عرض دارد. در حاملگی پوچ، اگرچه ساک حاملگی شکل می‌گیرد و رشد می‌کند اما جنین رشد نمی‌کند.

حاملگی پوچ چیست؟

حاملگی پوچ یا تخمک سوخته (Anembryonic Pregnancy)، یکی از مشکلاتی است که در بارداری رخ می‌دهد. در این حالت، تخمک بارورشده به دیواره رحم متصل می‌شود، اما جنین رشد نمی‌کند و در نتیجه ساک حاملگی خالی می‌ماند. حاملگی پوچ معمولاً در سه ماه اول بارداری و اغلب قبل از اینکه زن بفهمد که باردار است، رخ می‌دهد. علل این اختلال می‌تواند شامل ناهنجاری‌های کروموزومی باشد که باعث سقط جنین می‌شود.

در صورت تشخیص حاملگی پوچ، باید به خود اجازه داده وقت کافی برای ناراحت شدن و مراقبت از خود داشت. باید در نظر داشت که جنین شما از دست رفته و باید با این واقعیت مواجه شوید. درمان حاملگی پوچ معمولاً شامل انتظار برای سقط طبیعی، دوزهای هورمونی یا عمل جراحی است. برای مشخص کردن درستی تشخیص حاملگی پوچ، معمولاً از تست سونوگرافی استفاده می‌شود.

با توجه به اینکه حاملگی پوچ یک اختلال رایج در بارداری است، بسیاری از زنان با این مشکل مواجه شده‌اند. بنابراین، اگر تشخیص حاملگی پوچ را دریافت کردید، نباید خود را مقصر دانسته و به خودتان سختی کشیدن بدهید. بهتر است با پزشک خود مشورت کنید و راه‌هایی برای پشتیبانی از خود در این موقعیت پیدا کنید.

چه عواملی باعث حاملگی پوچ می‌شود؟

سقط جنین ناشی از حاملگی پوچ، اغلب به دلیل مشکلات کروموزومی رخ می‌دهد. کروموزوم، ساختاری است که ژن‌ها را حمل می‌کند و مشکلات کروموزومی ممکن است ناشی از کیفیت ضعیف اسپرم یا تخمک باشد یا به دلیل تقسیم سلولی نادرست و غیرطبیعی رخ دهد. با این حال، بدن شما بارداری را متوقف می‌کند زیرا این اختلال را تشخیص داده است. باید بدانید که شما هیچ کاری انجام نداده‌اید که باعث این سقط جنین شده باشد و تقریباً می‌توان گفت که قادر به جلوگیری از این سقط جنین نیستید. حاملگی پوچ برای بسیاری از زنان، تنها یک‌بار رخ می‌دهد.

تشخیص

اگر فکر می‌کنید که یک حاملگی نرمال داشته‌اید، شما تنها نیستید. بسیاری از زنانی که حاملگی پوچ داشته‌اند همین فکر را می‌کرده‌اند؛ به خاطر اینکه در حاملگی پوچ نیز سطح هورمون hCG افزایش می‌یابد و در نتیجه تست حاملگی جواب مثبت را نشان می‌دهد. بعد از لقاح تخمک، این هورمون توسط جفت تولید می‌شود. در حاملگی پوچ، سطح هورمون hCG ممکن است همچنان بالا بماند زیرا ممکن است جفت برای مدت کوتاهی رشد کند؛ حتی زمانی که جنینی وجود نداشته باشد. به همین دلیل برای تأیید اینکه ساک حاملگی خالی است و جنینی وجود ندارد و برای تشخیص حاملگی پوچ، معمولاً باید یک تست سونوگرافی انجام شود.

آیا باید عمل کورتاژ انجام دهم یا منتظر بمانم جنین به طور طبیعی سقط شود؟

اگر تشخیص داده شد که حاملگی شما پوچ است، با پزشک خود صحبت کنید که چه باید بکنید. اکثر پزشکان برای اوایل دوره بارداری، عمل کورتاژ که با نام D&C نیز شناخته می‌شود را توصیه نمی‌کنند. اعتقاد بر این است که بدن یک زن باردار قادر است به صورت طبیعی جنین را سقط کند و هیچ نیازی به عمل‌های جراحی تهاجمی که با عوارض جانبی متعددی همراه هستند، نیست.برخی زنان لازم است که عمل کورتاژ را انجام دهند. در طول این عمل جراحی، دهانه رحم باز و آنچه درون رحم است برداشته می‌شود. از آنجا که در عمل کورتاژ هرگونه بافتی که در رحم باقی‌مانده فوراً برداشته می‌شود، ممکن است ازلحاظ روحی و جسمی بتواند به شما کمک کند تا زودتر پرونده این حاملگی را برای خود ببندید. اگر می‌خواهید یک متخصص پاتولوژیست (آسیب‌شناس) بافت خارج شده از رحم را بررسی و دلیل سقط جنین را مشخص کند، عمل کورتاژ برای شما مفید خواهد بود.استفاده از داروهایی مانند میزوپروستول به صورت سرپایی، می‌تواند جایگزینی برای کورتاژ باشد. با این حال ممکن است چندین روز طول بکشد تا تمام بافت از بدن شما خارج شود. با استفاده از این دارو، ممکن است خونریزی و عوارض جانبی بیشتری داشته باشید. در هر دو روش، ممکن است درد و گرفتگی عضلات داشته باشید که این درد و گرفتگی قابل‌ درمان هستند. برخی زنان ترجیح می‌دهند که از مصرف دارو و عمل جراحی چشم‌پوشی کنند. آنها می‌خواهند به بدن خود اجازه دهند تا خودش به طور طبیعی بافت را سقط کند. عمدتاً این یک تصمیم شخصی است، اما باید در مورد آن با پزشک صحبت کرد.

پرسش و پاسخ

حاملگی پوچ چقدر رواج دارد؟

با توجه به این که حاملگی پوچ در اوایل دوران بارداری رخ می‌دهد و بسیاری از زنانی که این مشکل را دارند به پزشک مراجعه نمی‌کنند، پیش‌بینی دقیقی از تعداد حاملگی‌های پوچ برای کارشناسان دشوار است. با این حال، تقریباً 20 درصد از تمام حاملگی‌ها به سقط جنین منتهی می‌شوند و 80 درصد این سقط جنین‌ها در 12 هفته اول بارداری رخ می‌دهند. مطالعات نشان می‌دهند که حدود یک سوم سقط جنین‌ها به دلیل حاملگی پوچ یا تخمک سوخته رخ می‌دهند، حتی هرچند که قبل از هفته 8 بارداری اتفاق می‌افتند.

حاملگی پوچ چقدر روی شانس من برای بارداری مجدد، تأثیر خواهد گذاشت؟

اما، حاملگی پوچ هیچ تأثیری بر روی احتمال باروری مجدد شما نخواهد گذاشت. بر اساس مطالعات صورت گرفته بر روی زنانی که در اوایل بارداری خود سقط جنین داشته‌اند، از جمله آنانی که حاملگی پوچ داشته‌اند، حدود 80 درصد این زنان در عرض 5 سال یک کودک سالم به دنیا آورده‌اند. روش درمان برای سقط جنین، شامل انتظار برای سقط طبیعی، مصرف دارو و یا عمل‌های جراحی، همچنان تأثیری بر روی نرخ باروری نخواهد گذاشت. با این حال، اگر به صورت متناوب با حاملگی پوچ مواجه شده‌اید، پزشک شما احتمالاً یک آزمایش جهت اطمینان از عدم وجود علل زمینه‌ای مانند عدم تعادل هورمونی یا جهش ژنتیکی برای شما تجویز خواهد کرد.

چه موقع می‌تواند برای بارداری مجدد اقدام کنم؟

بعضی پزشکان توصیه می‌کنند که برای بارداری مجدد، تا زمانی که سیکل قاعدگی شما فرا برسد و اتمام یابد، منتظر بمانید؛ که این زمان حدود چهار تا شش هفته بعد از سقط جنین و یا عمل کورتاژ است. در این مدت انتظار، باید از حاملگی خود پیشگیری کنید زیرا ممکن است بلافاصله دو هفته بعد از سقط جنین، فرایند تخمک‌گذاری آغاز شود. پس از آن، خطر رفع شده است. مطالعات نشان داده است که زنانی که ظرف مدت 6 ماه بعد از سقط جنین باردار شده‌اند، در واقع شانس بهتری برای داشتن یک بارداری سالم دارند. این زنان نسبت به آنهایی که 6 تا 12 ماه بعد از سقط جنین خود حامله شده‌اند، سقط جنین و یا حاملگی خارج از رحم کمتری داشته‌اند. با این حال، ممکن است شما از لحاظ جسمی برای بارداری مجدد آماده باشید، اما از لحاظ روحی و روانی احساس آمادگی نکنید. برخی زنان خیلی زود از عهده غم و اندوه ناشی از سقط جنین خود برمی‌آیند، اما برای برخی دیگر ماه‌ها طول می‌کشد تا آن را فراموش کنند و تمایل برای بارداری مجدد پیدا کنند.

چگونه می‌توان از وقوع حاملگی پوچ جلوگیری کرد؟

در مورد جلوگیری از وقوع حاملگی پوچ، متأسفانه در اکثر موارد امکان وجود ندارد. برخی زوج‌ها اگر چندین بار دچار حاملگی پوچ و سقط جنین شدند، به دنبال انجام آزمایش‌های ژنتیکی خواهند رفت. حاملگی پوچ در اغلب موارد فقط یک‌بار رخ می‌دهد و به ندرت اتفاق می‌افتد که زنی بیش از یک‌بار آن را تجربه کند.