پارگی کیسه آب جنین در بارداری: علت و علائم

پارگی زودرس کیسه آب زمانی رخ می‌دهد که کیسه غشای حامل جنین و مایع آمنیوتیک قبل از زایمان پاره شود. در اغلب موارد پارگی کیسه آب باعث شروع فرآیند زایمان شده و مداخله بیشتری لازم نیست. (در برخی موارد، انقباضات و دردهای زایمانی خود به خود آغاز نمی‌شود و القای زایمان لازم است). اما یک مشکل بزرگ‌تر، “پارگی زودرس کیسه آب قبل از ترم” است که در آن پارگی کیسه آب قبل از هفته 37 بارداری رخ می‌دهد. دریافت مراقبت‌های کامل دوران بارداری، داشتن تغذیه مناسب و اجتناب از سیگار کشیدن می‌تواند احتمال بروز پارگی زودرس کیسه آب قبل از ترم را کاهش دهد.

علائم و نشانه‌

شکست کیسه آب ممکن است باعث نشت و خروج مایع از واژن شود. برای تشخیص نشت مایع آمنیوتیک از ادرار، می‌توانید بوی آن را استشمام کنید. اگر بوی آن شبیه بوی آمونیاک باشد، احتمالاً ادرار است. اما اگر بوی تا حدودی شیرین داشته باشد، ممکن است مایع آمنیوتیک باشد. اگر فکر می‌کنید کیسه آب شکسته شده است، باید بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید تا مورد بررسی و معاینه قرار گیرید.

آیا پارگی کیسه آب نگران کننده است؟

پارگی زودرس کیسه آب قبل از ترم می‌تواند منجر به زایمان زودرس شود که با خطرات خاصی برای شما و نوزادتان همراه است. خطرات احتمالی شامل عفونت مایع آمنیوتیک و در صورتی که سر جنین به سمت دهانه رحم نچرخیده باشد، خطر پایین افتادگی و یا فشردگی بند ناف نیز وجود دارد.

عوامل

در اغلب موارد، علت پارگی زودرس کیسه آب ناشناخته است. برخی از علل یا عوامل خطر ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• عفونت‌های رحم، دهانه رحم یا واژن
• کشش بیش از حد غشای آمنیوتیک
• سیگار کشیدن
• سابقه عمل جراحی و یا بیوپسی (نمونه‌برداری) گردن رحم
• سابقه پارگی زوردرس کیسه آب و پارگی زودرس کیسه آب قبل از ترم در بارداری قبلی

بسیاری از زنانی که دچار پارگی زودرس کیسه آب می‌شوند، دارای عوامل خطر نیستند.

پس از پارگی کیسه آب‌ چه اتفاقی می‌افتد؟

انجام یک آزمایش ساده در بیمارستان می‌تواند پارگی کیسه آب شما را تأیید کند. پزشک‌تان دهانه رحم شما را معاینه خواهد کرد تا ببیند آیا شل‌تر شده و شروع به گشاد شدن کرده است یا خیر. اگر پزشک وقوع پارگی زودرس کیسه آب قبل از ترم را تأیید کند، لازم است تا زمان تولد نوزادتان در بیمارستان بستری شوید.

بعد از 37 هفته بارداری

اگر بارداری شما از هفته 37 گذشته باشد، نوزاد شما آماده به دنیا آمدن است و باید بزودی زایمان شود. تاخیر در شروع زایمان باعث افزایش خطر ابتلا به عفونت می‌شود. شما می‌توانید صبر کنید تا زمان شروع طبیعی زایمان یا از پزشک داروهای القای زایمان دریافت کنید. در زنانی که در عرض 24 ساعت پس از پارگی کیسه آب زایمان می‌کنند، احتمال ابتلا به عفونت کمتر است. بنابراین اگر زایمان شروع نمی‌شود، القای زایمان ایمن‌تر خواهد بود.

بین هفته 34 و 37  بارداری

اگر بین هفته 34 و 37 بارداری دچار پارگی کیسه آب شوید، پزشک شما به احتمال زیاد روش القای زایمان را پیشنهاد خواهد داد. این اقدام برای سلامتی نوزاد شما مفید است و همچنین شما را از خطر عفونت محافظت می‌کند.

قبل از هفته 34 بارداری

اگر کیسه آب شما قبل از هفته 34 پاره شود، وضعیت شما جدی‌تر خواهد بود. در صورتی که هیچ نشانه‌ای از عفونت وجود نداشته باشد، پزشک ممکن است تصمیم بگیرد زایمان شما را به تعویق بیندازد و شما داروهای استروئیدی را برای کمک به سرعت رشد ریه‌های نوزادتان دریافت خواهید کرد. این اقدام می‌تواند وضعیت سلامت نوزاد شما را بهبود بخشد. همچنین برای جلوگیری از ابتلا به عفونت، شما داروی آنتی‌بیوتیک دریافت خواهید کرد و شما و جنین‌تان تحت مراقبت و کنترل دقیق در بیمارستان قرار خواهید گرفت. پزشک ممکن است برای بررسی ریه‌های جنین، آزمایشات لازم را انجام دهد و هنگامی که ریه‌ها به اندازه کافی رشد کرده‌اند، القای زایمان را شروع خواهد کرد.

پیشنهادات

• اگر فکر می‌کنید که کیسه آب شما پاره شده بلافاصله با پزشک تماس بگیرید. برخی از چیزهایی که باید به آن توجه کنید این است: مایع خارج شده چه رنگی است؟ آیا به رنگ روشن است یا به رنگ روشن همراه با ذرات سفید، قهوه‌ای یا سبز است؟
• بوی آن چگونه است؟ لطفاً لباس خود را که مایع آمنیوتیک شما روی آن ریخته برای بررسی دقیق‌تر نگه دارید.
• به تغذیه مناسب خود ادامه دهید. زیرا به زودی نوزادتان متولد خواهد شد. پس سطح انرژی خود را بالا نگه دارید. شما باید سیستم ایمنی بدنتان را برای خود و نوزادتان قوی نگه دارید.
• دمای بدن خود را در هنگام شروع پارگی کیسه آب چک کنید و هر چند ساعت یکبار تا زمان تولد نوزادتان دمای بدن خود را کنترل کنید.
• از تماس و لمس کردن ناحیه تناسلی خود با دست یا هر چیز دیگر خودداری کنید. هیچ چیزی را در داخل واژن خود وارد نکنید، زیرا شما و نوزادتان هر دو در معرض عفونت قرار دارید.
• از فرد دیگری بخواهید تا دستشویی را قبل از استفاده شما و هر چند ساعت پس از آن، تمیز کند.
• دستهای خود را قبل و بعد از دستشویی بشویید. از دستمال توالت سفید و غیر معطر برای پاک کردن خود (از جلو به عقب) استفاده کنید.
• از دستشویی‌های عمومی استفاده نکنید.
• برخی از پرستاران پس از هر بار اجابت مزاج به شما توصیه می‌کنند دوش بگیرید.
• در صورت امکان، از لباس زیر یا نورا بهداشتی استفاده نکنید. اگر شما نیاز به استفاده از نوار بهداشتی دارید، هر چند ساعت یکبار آن را تعویض کنید. برخی از زنان لباس می‌پوشند و برای نشیمنگاه خود از پوشک یا پارچه تمیز استفاده می‌کنند، به این ترتیب می‌توانند مرتباً آن را تعویض کنند و همچنین می‌توانند مقدار خروج مایع را اندازه‌گیری کنند.
• 250 میلی‌گرم ویتامین C را هر چند ساعت یکبار (حداکثر 2 گرم در 24 ساعت) مصرف کنید.
• مصرف مایعات خود را افزایش دهید (مایعات می‌تواند به تجمع مجدد مایع آمنیوتیک کمک کند). همچنین مقدار مصرف نمک خود را بالا نگه دارید.
• اگر مایع دفع شده هر چیزی غیر از مایع شفاف باشد و دارای هر گونه حساسیت به لمس در رحم / شکم خود و دارای هر نوع ترشحات بدبو هستید، همچنین اگر درجه حرارت بدنتان بالاتر از 38 درجه و ضربان قلب شما تند است، فعالیت جنین شما غیر طبیعی است و شما از وجود مشکلی نگران هستید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
• همیشه به حرکات جنین خود توجه کنید، اگر در این زمینه نگران هستید، بهتر است طبق جدول زمانی عمل کنید.
• ریلکس باشید و استراحت کنید. به بدن خود رسیدگی و توجه کنید.

در صورت وقوع زایمان زودرس چه باید کرد؟

 اگر دچار پارگی زودرس کیسه آب شوید، پزشک‌تان ایمن‌ترین کاری را که می‌توانید انجام دهید، به شما خواهد گفت. زایمان زودرس با برخی خطرات همراه است، اما بیمارستانی که در آن زایمان خواهید کرد، نوزادتان را به واحد ویژه نوزادان نارس خواهد فرستاد.