از لحظه شروع (بارداری) تا پایان (وضعیت حاملگی)، مسیر بارداری مرحله‌ای است که در طول آن تصمیم‌ها و انتخاب‌های مهمی باید انجام شود. هنگامی که زمان تولد نوزاد نزدیک می‌شود، اگر تمایل دارید که در بیمارستان زایمان نکنید یا مایلید بدون مصرف دارو یا با حداقل مقدار دارو زایمان کنید، زایمان طبیعی به عنوان یک راه‌حل مناسب مطرح می‌شود. اما زایمان طبیعی دقیقاً چه معنایی دارد و چه شرایطی برای آن مناسب است؟ در این مقاله قصد داریم با شما به بررسی مزایا و معایب زایمان طبیعی بپردازیم تا شما بتوانید تصمیمی آگاهانه درباره نحوه زایمان خودتان بگیرید.
زایمان طبیعی چیست؟
در زایمان طبیعی یا واژینال مداخله‌ای صورت نمی‌گیرد یا میزان آن حداقل است. انتخاب‌های مرتبط با زایمان طبیعی موارد متعددی از انتخاب پزشک تا نوع مسکن مصرفی را دربر می‌گیرد.
متداول‌ترین روش‌های زایمان طبیعی
زایمان بدون دارو یک گزینه محبوب برای بسیاری از زنان است که به دنبال تجربه‌ای طبیعی‌تر و کمتر مداخله‌ای هستند. این نوع زایمان می‌تواند در محیط‌های مختلفی از جمله زایشگاه یا خانه انجام شود و حتی می‌توانید در بیمارستان نیز این تجربه را داشته باشید.
یکی از موارد مهم در زایمان بدون دارو، انتخاب یک متخصص زنان خوب است که به شما کمک کند بهترین و مناسب‌ترین روش برای حداقل مداخله را انتخاب کنید. این متخصص می‌تواند به شما کمک کند تا بهترین روش‌ها و موقعیت‌های برای حمل را انتخاب کنید، مانند چهار دست و پا، چمباتمه، زانو زده یا تکیه دادن به چیزی مانند صندلی یا همسر.
همچنین، می‌توانید در طول زایمان در وان آب گرم نیز وضع حمل کنید که ممکن است به شما کمک کند درد را کاهش دهید. علاوه بر این روش‌ها، می‌توانید از تکنیک‌های مختلفی مانند آب درمانی، هیپنوتیزم، ماساژ، تکنیک‌های آرام‌سازی، مدیتیشن و تکنیک‌های ذهن آگاهی، تمرین‌های تنفسی و فشار درمانی نیز استفاده کنید.
یکی از موارد مهم پس از زایمان بدون دارو، قرار دادن نوزاد بلافاصله پس از تولد روی شکم مادر است. این کار می‌تواند به ایجاد تماس پوستی مستقیم و شیردهی کمک کند و ارتباط مادر و فرزند را تقویت کند.
در نهایت، مهم است به این نکته توجه کنیم که انجام مداخلاتی مانند سرم، القاء زایمان، اپیزیوتومی یا برش در ناحیه پرینه، تحت نظر داشتن مداوم جنین، استفاده از ابزاری مانند فورسپس، خروج مکشی و سزارین ضرورتی ندارد و باید به عنوان آخرین راه‌حل اجتناب ناپذیر در نظر گرفته شوند.
مزایا
از آنجایی که مادر در روش‌های زایمان طبیعی به بدن و غرایز خود اتکا دارد و امور را به مداخله پزشکی محول نمی‌کند، در تمام مراحل زایمان قدرت بیشتری حس می‌کند و اختیار کامل دارد. بعضی از مزایای زایمان طبیعی عبارت است از:
- پیوند بین فرزند و والدین از همان ابتدا شکل می‌گیرد.
- موفقیت بیشتر در شیردهی
- قادر به حرکت بودن مادر
- موثرتر بودن فشار دادن
- مادر سریع‌تر توانایی راه رفتن را پیدا می‌کند.
- مادر از به دنیا آوردن نوزاد احساس غرور می‌کند.
شرایط زایمان طبیعی
حتماً درباره روش‌های مختلف زایمان طبیعی به تفصیل با متخصص زنان و زایمان صحبت کنید و از ایمنی آن با توجه به شرایط خود اطمینان حاصل کنید. در شرایط زیر متقاضی مناسب زایمان طبیعی محسوب می‌شوید:
- چند قلو باردار نبودن
- حمایت اعضاء خانواده و دوستان در زمان وضع حمل که قوت قلب مضاعفی به مادر می‌دهد.
- کامل شدن دوره بارداری یا پشت سر گذاشتن حداقل 37 هفته
- عدم ابتلا به بیماری‌های مزمن و عدم بروز عوارض و مشکلات خاص دوران بارداری
- نگهداشتن وزن در بازه مناسب و سالم در طول بارداری و انجام ورزش بعد از زایمان طبیعی
از آنجایی که در بعضی موارد احتمال بروز عوارض در زمان وضع حمل وجود دارد، پزشک دستور انجام مداخله بیشتر را می‌دهد تا ایمنی زایمان تضمین شود.
آمادگی زایمان طبیعی
بهترین روش آمادگی برای زایمان طبیعی چیست؟ نخست آن که سعی کنید اطلاعات خود را افزایش دهید. در زیر با مراحل آمادگی زایمان طبیعی آشنا می‌شوید تا با آگاهی بیشتر و اعتماد به نفس بالاتری این تجربه را پشت سر بگذارید:
- مشاوره با متخصص زنان وزایمان: مطمئن شوید که گروه درمانی از تصمیمتان حمایت می‌کنند. اگر متخصص زنان و زایمان مردد است، اما دلیل موجهی، مانند موارد اشاره شده را مبنی بر ایمن نبودن زایمان طبیعی ارائه نداده است، بهتر است به متخصص دیگر یا یک ماما مراجعه کنید.
- استخدام مامای همراه: درحالی که وظیفه متخصص زنان و زایمان به دنیا آوردن نوزاد سالم به روشی ایمن است، مامای همراه تقویت کننده روحیه مادر در زمان دشوار وضع حمل است. هنگامی که فشار دادن بیشتر لازم می‌شود، مادر قطعاً به حمایت بیشتری نیاز خواهد داشت. به علاوه مامای همراه در دوران بارداری با مادر درباره برنامه زایمان صحبت می‌کند تا بتواند تمام موارد درخواستی را در زمان وضع حمل اجرا کند.
- آموزش دیدن: همانطور که قبل از هر امتحانی باید مطالعه کرد، پیش از زایمان طبیعی نیز باید از طریق مطالعه و صحبت با دوستان و اعضاء خانواده دارای تجربه در این زمینه آگاهی خود را افزایش داد. شرکت در کلاس‌های آموزشی و تمرین تکنیک‌های مختلف کمک می‌کند تا وضع حمل تجربه راحت‌تری شود.
- فراگیری تکنیک‌های مدیریت درد طبیعی: تمرین، تمرین و باز هم تمرین. سعی کنید در هفته‌های پیش از زایمان طبیعی روش‌های مختلف مدیریت بدون داروی درد (مانند ماساژ، رفلکسولوژی یا بازتاب درمانی، تمرین‌های تنفسی و آرام‌سازی و عطردرمانی) را همراه با همسرتان امتحان کنید. این تمرین‌ها با تکرار کردن ملکه ذهن و طبیعت ثانوی می‌شود و در زمان نیاز به کمکتان می‌آید. به علاوه با تمرین کردن می‌توانید بهترین روش را برای روز بزرگ بیابید.
توصیه‌هایی برای زایمان طبیعی
برای افزایش شانس موفقیت در اتاق زایمان، این نکات را رعایت کنید:
1. مدیریت دقیق زمان: هر موج انقباض حدود یک دقیقه طول می‌کشد و سپس آرام می‌شود. با مدیریت دقیق زمان و تصور به پایان رسیدن این سفر طولانی، می‌توانید وضع حمل را بدون مصرف مسکن پشت سر بگذارید.
2. تصور وضع حملی موفقیت‌آمیز: همانطور که ورزشکاران المپیک قبل از شروع مسابقات آن را تصور می‌کنند، شما نیز می‌توانید تصور کنید که نوزاد به راحتی از بدن شما خارج می‌شود. ایمان به موفقیت و تصور آن می‌تواند در مدیریت درد وضع حمل کمک کند.
3. حضور حداقل افراد در اتاق زایمان: تحقیقات نشان می‌دهد که حضور افراد بیشتر در اتاق زایمان، ممکن است وضع حمل را کندتر کند و زایمان بدون مصرف دارو را دشوارتر کند. بنابراین، بهتر است تعداد افراد حاضر در اتاق زایمان را به حداقل برسانید.
به یاد داشته باشید که زایمان طبیعی به این معنا نیست که باید تمام مراحل آن را بدون هیچ گونه کمکی تحمل کنید. مهم نیست چه روشی برای زایمان انتخاب می‌کنید، مهم این است که به زودی نوزاد خود را در آغوش خواهید گرفت.
هزینه زایمان طبیعی
هزینه زایمان طبیعی به محل سکونت و زایشگاه یا بیمارستان محل زایمان بستگی دارد. هزینه وضع حمل در زایشگاه تقریباً نصف هزینه زایمان واژینال طبیعی در بیمارستان است، البته هزینه در شهرهای مختلف متغیر است. بیمه هزینه زایمان را پوشش می‌دهد، چنانچه فرانشیز بیمه بالایی داشته باشید، هزینه نهایی پس از کسر مبلغ قابل پرداخت توسط سازمان در زایشگاه کمتر از بیمارستان خواهد بود.
عوارض زایمان طبیعی
زایمان طبیعی نیز مانند هر عمل دیگری عوارضی به همراه دارد که بهتر است قبل از تصمیم‌گیری از آنها آگاهی داشته باشید. عوارض مهم زایمان طبیعی عبارت است از:
- مادر همه چیز را حس می‌کند.
- ممکن است بیهوشی عمومی لازم شود.
- پارگی پرینه یا میان دوراه
- آسیب‌دیدن کف لگن
- افتادگی لگن
- درد مداوم فرج یا میان‌دوراه
- پایین افتادگی بند ناف
- وجود خطرهای احتمالی برای نوزاد
- سخت‌زایی شانه
- دریافت نکردن اکسیژن کافی
- آسیب‌دیدگی‌های حین زایمان