عوارض چاقی در بارداری

عوارض چاقی در بارداری

چاقی مفرط یکی از عوامل اصلی ابتلا به بیماری‌های زمینه‌ای است که در دوران بارداری نیز افزایش می‌یابد. بنابراین، زنانی که پیش از بارداری یا در حین بارداری دارای اضافه وزن هستند، باید به منظور حفظ سلامت خود و جنینشان، به طور منظم در جلسات معاینه شرکت کنند تا مقادیر قند خون و فشار خونشان بررسی شود.

همچنین، اگر می‌خواهید بارداری سالمی را تجربه کنید و دارای اضافه وزن هستید، اولین توصیه متخصص زنان و زایمان در شمال تهران این است که به کاهش وزن بپردازید. اما اگر قبل از بارداری اضافه وزن داشته‌اید، نباید نگرانی و استرس زیاد داشته باشید.

بر اساس بررسی‌های انجام شده، برخی زنان با وزن اضافی ممکن است بارداری و زایمان راحتی داشته باشند. با این حال، اضافه وزن ممکن است عوارض و خطراتی برای مادر و جنین به همراه داشته باشد. بنابراین، مادران دارای اضافه وزن بهتر است به طور منظم به‌مراجعه برای چکاپ‌های دوره‌ای و انجام آزمون دیابت بارداری پرداخته و در مورد نوع زایمان با یک متخصص زنان مشورت کنند.

کنترل وزن قبل از بارداری

قبل از بارداری، مهم است که شاخص توده بدنی یا BMI توسط یک متخصص زنان و زایمان ارزیابی شود. BMI بین 25 تا 29.9 نشان‌دهنده اضافه وزن است و BMI بالای 30 نشان‌دهنده چاقی زیاد و مفرط است. اگر BMI نشان دهد که دارای اضافه وزن هستید، بهتر است قبل از بارداری به کاهش وزن فکر کنید تا سلامت خود و نوزادتان را حفظ کنید.

وقتی به وزن ایده‌آل و سالم رسیدید، این می‌تواند شانس بارداری شما را افزایش دهد و خطر ابتلا به دیابت بارداری و سایر عوارض ناشی از چاقی در این دوران را کاهش دهد.

دکتر سمامی، یک متخصص زنان در شمال تهران، به عزیزانی که قصد بارداری و کاهش وزن را دارند، توصیه می‌کند که کاهش کمی از وزن (5 تا 7 درصد از وزن فعلی یا حدود 4.5 تا 9 کیلوگرم) می‌تواند به دست‌یابی به وضعیت مطلوب بارداری و سلامت این دوران کمک کند.

کنترل وزن در طول بارداری

در صورتی که باردار بوده و اضافه وزن و چاقی مفرط را تجریه می کنید، سعی نمایید در طول مدت زمان باداری وزن کم نکنید چون این امر در دوران بارداری اصلا صحیح نیست و برای سلامتی مادر و جنین مضر است.

هیچ شواهدی وجود ندارد که کاهش وزن در طول بارداری خطر بسیاری از عوارض را کم می‌کند. بهترین را برای حفظ سلامت خود و کودکتان این است که پیش از زایمان به‌طور منظم برای معاینه نزد پزشک مامای خود بروید. پزشک ماما می‌تواند خطرات و عوارض ناشی از چاقی را کنترل، رسیدگی و یا پیشگیری کند. رعایت رژیم‌ غذایی سالم و متعادل و انجام برخی فعالیت‌های فیزیکی و یا ورزش روزانه در بارداری بسیار تاکید شده است.

خطرات چاقی در بارداری

خطراتی که مادر را تهدید می‌کند

خطراتی که مادران چاق را در بارداری تهدید می‌کند عبارتند از:

• دیابت بارداری: به وضعیتی گفته می شود که در آن قند خون برای اولین بار در بارداری افزایش می‌یابد. مادرانی که دچار دیابت حاملگی می‌شوند بیشتر در معرض زایمان سزارین قرار دارند و حتی ممکن است خود و کودکشان بعد از زایمان و در آینده نیز به این بیماری گرفتار شوند. زنان چاق برای اطمینان از دیابت بارداری باید در اوایل بارداری و گاهی دراواخر آن تست غربالگری دوران بارداری دهند.
• مسمومیت حاملگی: مسمومیت حاملگی به دنبال اختلال فشار خون بالا  رخ می دهد و ممکن است در طول بارداری و یا بعد از آن مادر را گریبان‌گیر خود کند. این یک بیماری بسیار جدی است که تمام بدن مادر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. فشارخون بالا می‌تواند کلیه‌ها و کبد مادر را از کار بیندازد. مسمومیت حاملگی ممکن است منجر به تشنج بارداری (اکلمپسی) و زایمان زودرس گردد. پزشکان در موارد شدیدتر برای پیشگیری از چنین عوارضی به درمان اورژانسی متوسل می‌شوند.
• آپنه خواب: وضعیتی است که در آن تنفس مادر برای مدت کوتاهی در خواب متوقف می‌شود. آپنه خواب ارتباط مستقیم با چاقی مفرط دارد. آپنه خواب در طول بارداری، خطر ابتلا به فشارخون بالا، پری اکلامپسیا، اکلمپسی و اختلالات قلبی و ریوی را افزایش می‌دهد.

خطراتی که کودک را تهدید می‌کند

چاقی بیش ‌از حد مادر در دوران بارداری برای نوزاد نیز خطرناک است. در این قسمت به خطراتی که کودک را تهدید می‌کند اشاره می‌کنیم:

• سقط جنین: زنان چاق در مقایسه با زنانی که وزن طبیعی و سالم دارند بیشتر در معرض سقط جنین هستند.
• عیوب مادرزادی:  به دنیا آمدن فرزندان با مشکلات و بیماری های مادرزادی مانند  نقص قلبی و نقص لوله‌ عصبی در نوزادانی که دارای مادرانی با BMI بالا هستند بیشتر مشاهده شده است.
• بروز مشکلات در تشخیص پزشکی:  چربی های دور شکمی مادر در زمان سونوگرافی، تشیخص آناتومی نوزاد و همچنین ضربان قلب آن برای متخصص زنان در چنین شرایطی دشوار است.
• ماکروزومی یا جنین بزرگ: در این شرایط ممکن است جنین بیش از حد ممکن رشد کرده و وزن بالای را در مقایسه با سایر جنین ها در شرایط یکسان داشته باشد. به همین دلیل در زمان تولد و زایمان، مادر دچار سختی می شود. ماکروزومی خطر زایمان سزارین را افزایش می دهد. همچنین نوزادانی که با این شرایط به دنیا می آیند، در معرض ابتلا به دیابت در بزرگسالی هستند.
• زایمان زودرس: مادرانی که با اضافه وزن ،باردار هستند، ممکن است به دلیل ابتلا به فشار خون بارداری و یا پری اکلامپسیا از هفته 20 بارداری به زایمان زودرس مبتلا شوند. زایمان زودرس به شرایط پزشکی اطلاق می شود که نوزاد به هر دلیل زود تر از زمان مقرر به دنیا آید.
• نوزادان نارس در مقایسه با نوزادانی که بعد از 39 هفته بارداری به دنیا آمده اند، به طور کامل رشد نکرده و اند و در کوتاه و بلند مدت در معرض بسیاری از مشکلات و بیماری ها قرار می گیرند.
• مرده‌زایی: میزان مرده زایی با BMI رابطه مستقیم دارد و خطر این عارضه را افزایش می دهد.

تغذیه سالم در بارداری

برقراری تعادل بین خوردن غذاهای سالم و حفظ وزن سالم برای سلامت مادر ونوزاد بسیار اهمیت دارد. یک زن باردار در سه ماه دوم وسوم بارداری باید روزانه 300 کالری بیشتر از شروع بارداری مصرف کند یعنی چیزی معادل کالری موجود در یک لیوان شیر کم‌چرب و یا نصف یک ساندویچ. بنابراین یک مادر با برنامه‌ریزی یک رژیم‌ غذایی سالم دوران باردری می‌تواند به سلامت خود و نوزاد خود کمک شایانی کند.

ورزش‌های دوران بارداری

اگر قبل از بارداری ورزش نمی کرده اید و برنامه ای برای این کار نداشته اید، توصیه می شود در دوران بارداری برای ورزش برنامه ریزی کنید. با متخصص زنان و زایمان در شمال تهران، در خصوص این تصمیم صحبت کنید تا ورزش های مناسب و مطلوب با این شرایط را بیان کرده و انتخاب کنید. برای شروع ورزش بهتر است از روزی 5 دقیقه شروع نمایید. و هر هفته به تایم ورزش خود اضافه نمایید.

مجموع مدت زمان ورزش در روز بهتر است که به 30 دقیقه برسد. انجام ورزش هایی مانند شنا برای زنان باردار بسیار مناسب است. نکته جالب این است که با وجود بارداری و اضافه وزن، در زمان قرار گرفتن در آب هیچ فشاری به عضلات و مادر وارد نمی شود و باعث شادابی مادر خواهد شد.

کنترل وزن درطول دوران بارداری

همانطور که زنان باردار هستند، مهم است که وزنشان در هر ملاقات با متخصص زنان و زایمان ارزیابی و کنترل شود. اگر مادر از کم وزنی رنج می برد اما نوزاد شرایط خوبی دارد، نیازی به اضافه کردن وزن نیست. اما اگر شرایط رشد نوزاد مناسب نباشد، متخصص زنان و زایمان در شمال تهران به مادر رژیم غذایی و برنامه ورزشی مناسب را توصیه می کند.

کنترل وزن بعد از زایمان

بسیاری از زنان اشتباها فکر می کنند که به دلیل شیردهی باید هر نوع خوراکی را به هر مقداری که می‌خواهند مصرف کنند. اما در واقع، زنانی که اضافه وزن را قبل و بعد از بارداری دارند، باید رژیم غذایی و برنامه ورزشی خود را ادامه دهند تا به وزن نرمال برسند. همچنین، در سال اول بعد از تولد، بهتر است که از شیر خود، نوزاد را تغذیه کنند زیرا علاوه بر کمک به رشد نوزاد، به کاهش وزن مادر نیز کمک می کند.

سخن پایانی 

به منظور داشتن بارداری سالم، توصیه می شود که از یک سال قبل از اقدام به بارداری، زیر نظر متخصص زنان و زایمان بوده تا شرایط لازم را برای این دوره برای فرد تعریف کرده و در صورت نیاز برنامه های درمانی و غذایی ارائه دهد.