عوارض چاقی در بارداری

عوارض چاقی در بارداری

یکی از مواردی که باعث ابتلا به بیماری های زمینه ای می شود، چاقی مفرط است که در دوران بارداری نیز افرایش پیدا می کند. پس تمامی زنانی که قبل و حین بارداری دارای اضافه وزن هستند، باید به منظور حفظ سلامت خود و جنینشان در جلسات معاینه به طور مرتب شرکت کنند تا قند خون و فشارشان بررسی شود.

همچنین اگر دارای اضافه وزن بوده و می خواهید تا بارداری سریعی را تجربه کنید، اولین نکته ای متخصص زنان و زایمان در شمال تهران بیان می کند، که اقدام به کاهش وزن نمایید. اما در صورتی که قبل از این مرحله باردار شده اید، زیاد استرس و نگرانی نداشته باشید.

طبق بررسی های انجام شده، برخی از زنان با وجود داشتن اضافه وزن، بارداری و زایمان راحتی را خواهند داشت. اضافه وزن عوارض و خطراتی را برای مادر و جنین به دنبال دارد که مادران دارای این شرایط بهتر است تا به طور مرتب چکاپ های دوره ای انجام دهند و آزمایش دیابت بارداری را انجام دهندو همچنین در خصوص نوع زایمان با متخصص زنان خوب مشورت نمایند.

کنترل وزن قبل از بارداری

قبل از آن که باردار شوید، بهتر است BMI یا همان شاخص توده بدنی توسط متخصص زنان و زایمان ارزیابی شود. BMI بین 25 الی 29.9 به معنای اضافه وزن و BMI بالای 30 به معنای چاقی زیاد و مفرط می باشد. اگر BMI مشخص نماید که دارای اضافه وزن هستید، بهتر است برای حفظ سلامت خود و نوزاد ، قبل از اقدام به بارداری به کاهش وزن فکر کرد.

زمانی که به وزن ایده آل و سالم رسیدید، می تواند شانس بارداری را افزایش داده و خطر ابتلا به دیابت بارداری و سایر عوارض ناشی از چاقی در این دوران است که کمتر می شود.

دکتر سمامی متخصص زنان در شمال تهران، این نکته را به عزیزانی که در صدد بارداری و کاهش وزن هستند، بیان می کند که کاهش میزان کمی از وزن (5 الی 7  درصد از وزن فعلی و یا حدود 4.5  الی 9 کیلوگرم) می تواند در رسیدن به وضعیت مطلوب بارداری و سلامت این دوران کمک نماید.

کنترل وزن در طول بارداری

در صورتی که باردار بوده و اضافه وزن و چاقی مفرط را تجریه می کنید، سعی نمایید در طول مدت زمان باداری وزن کم نکنید چون این امر در دوران بارداری اصلا صحیح نیست و برای سلامتی مادر و جنین مضر است.

هیچ شواهدی وجود ندارد که کاهش وزن در طول بارداری خطر بسیاری از عوارض را کم می‌کند. بهترین را برای حفظ سلامت خود و کودکتان این است که پیش از زایمان به‌طور منظم برای معاینه نزد پزشک مامای خود بروید. پزشک ماما می‌تواند خطرات و عوارض ناشی از چاقی را کنترل، رسیدگی و یا پیشگیری کند. رعایت رژیم‌ غذایی سالم و متعادل و انجام برخی فعالیت‌های فیزیکی و یا ورزش روزانه در بارداری بسیار تاکید شده است.

خطرات چاقی در بارداری

خطراتی که مادر را تهدید می‌کند

خطراتی که مادران چاق را در بارداری تهدید می‌کند عبارتند از:

• دیابت بارداری: به وضعیتی گفته می شود که در آن قند خون برای اولین بار در بارداری افزایش می‌یابد. مادرانی که دچار دیابت حاملگی می‌شوند بیشتر در معرض زایمان سزارین قرار دارند و حتی ممکن است خود و کودکشان بعد از زایمان و در آینده نیز به این بیماری گرفتار شوند. زنان چاق برای اطمینان از دیابت بارداری باید در اوایل بارداری و گاهی دراواخر آن تست غربالگری دوران بارداری دهند.
• مسمومیت حاملگی: مسمومیت حاملگی به دنبال اختلال فشار خون بالا  رخ می دهد و ممکن است در طول بارداری و یا بعد از آن مادر را گریبان‌گیر خود کند. این یک بیماری بسیار جدی است که تمام بدن مادر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. فشارخون بالا می‌تواند کلیه‌ها و کبد مادر را از کار بیندازد. مسمومیت حاملگی ممکن است منجر به تشنج بارداری (اکلمپسی) و زایمان زودرس گردد. پزشکان در موارد شدیدتر برای پیشگیری از چنین عوارضی به درمان اورژانسی متوسل می‌شوند.
• آپنه خواب: وضعیتی است که در آن تنفس مادر برای مدت کوتاهی در خواب متوقف می‌شود. آپنه خواب ارتباط مستقیم با چاقی مفرط دارد. آپنه خواب در طول بارداری، خطر ابتلا به فشارخون بالا، پری اکلامپسیا، اکلمپسی و اختلالات قلبی و ریوی را افزایش می‌دهد.

خطراتی که کودک را تهدید می‌کند

چاقی بیش ‌از حد مادر در دوران بارداری برای نوزاد نیز خطرناک است. در این قسمت به خطراتی که کودک را تهدید می‌کند اشاره می‌کنیم:

• سقط جنین: زنان چاق در مقایسه با زنانی که وزن طبیعی و سالم دارند بیشتر در معرض سقط جنین هستند.
• عیوب مادرزادی:  به دنیا آمدن فرزندان با مشکلات و بیماری های مادرزادی مانند  نقص قلبی و نقص لوله‌ عصبی در نوزادانی که دارای مادرانی با BMI بالا هستند بیشتر مشاهده شده است.
• بروز مشکلات در تشخیص پزشکی:  چربی های دور شکمی مادر در زمان سونوگرافی، تشیخص آناتومی نوزاد و همچنین ضربان قلب آن برای متخصص زنان در چنین شرایطی دشوار است.
• ماکروزومی یا جنین بزرگ: در این شرایط ممکن است جنین بیش از حد ممکن رشد کرده و وزن بالای را در مقایسه با سایر جنین ها در شرایط یکسان داشته باشد. به همین دلیل در زمان تولد و زایمان، مادر دچار سختی می شود. ماکروزومی خطر زایمان سزارین را افزایش می دهد. همچنین نوزادانی که با این شرایط به دنیا می آیند، در معرض ابتلا به دیابت در بزرگسالی هستند.
• زایمان زودرس: مادرانی که با اضافه وزن ،باردار هستند، ممکن است به دلیل ابتلا به فشار خون بارداری و یا پری اکلامپسیا از هفته 20 بارداری به زایمان زودرس مبتلا شوند. زایمان زودرس به شرایط پزشکی اطلاق می شود که نوزاد به هر دلیل زود تر از زمان مقرر به دنیا آید.
• نوزادان نارس در مقایسه با نوزادانی که بعد از 39 هفته بارداری به دنیا آمده اند، به طور کامل رشد نکرده و اند و در کوتاه و بلند مدت در معرض بسیاری از مشکلات و بیماری ها قرار می گیرند.
• مرده‌زایی: میزان مرده زایی با BMI رابطه مستقیم دارد و خطر این عارضه را افزایش می دهد.

تغذیه سالم در بارداری

برقراری تعادل بین خوردن غذاهای سالم و حفظ وزن سالم برای سلامت مادر ونوزاد بسیار اهمیت دارد. یک زن باردار در سه ماه دوم وسوم بارداری باید روزانه 300 کالری بیشتر از شروع بارداری مصرف کند یعنی چیزی معادل کالری موجود در یک لیوان شیر کم‌چرب و یا نصف یک ساندویچ. بنابراین یک مادر با برنامه‌ریزی یک رژیم‌ غذایی سالم دوران باردری می‌تواند به سلامت خود و نوزاد خود کمک شایانی کند.

ورزش‌های دوران بارداری

اگر قبل از بارداری ورزش نمی کرده اید و برنامه ای برای این کار نداشته اید، توصیه می شود در دوران بارداری برای ورزش برنامه ریزی کنید. با متخصص زنان و زایمان در شمال تهران، در خصوص این تصمیم صحبت کنید تا ورزش های مناسب و مطلوب با این شرایط را بیان کرده و انتخاب کنید. برای شروع ورزش بهتر است از روزی 5 دقیقه شروع نمایید. و هر هفته به تایم ورزش خود اضافه نمایید.

مجموع مدت زمان ورزش در روز بهتر است که به 30 دقیقه برسد. انجام ورزش هایی مانند شنا برای زنان باردار بسیار مناسب است. نکته جالب این است که با وجود بارداری و اضافه وزن، در زمان قرار گرفتن در آب هیچ فشاری به عضلات و مادر وارد نمی شود و باعث شادابی مادر خواهد شد.

کنترل وزن درطول دوران بارداری

زنانی که باردار هستند با هر جلسه که به متخصص زنان مراجعه می کنند، وزنشان ارزیابی و کنترل شود. در این میان اگر مادر از کم وزنی رنج می برد ولی نوزاد شرایط مطلوب و سالمی دارد، نیازی به اضافه کردن وزن نیست ولی اگر شرایط رشد جنین خوب نباشد، متخصص زنان و زایمان در شمال تهران به مادر رژیم غذایی و ورزش مناسب را توصیه می کند.

کنترل وزن بعد از زایمان

بسیاری از زنان بر این تصور هستند که به دلیل شیردهی باید هر نوع خوراکی را به هر میزان که مایلند، مصرف نمایند ولی این نکته را باید بیان کرد در زنانی که اضافه وزن را قبل و بعد از بارداری دارند، باید رژیم غذایی و برنامه ورزشی خود را ادامه دهند تا به وزن نرمال برسند. همچنین باید در سال اول بعد از تولد از شیر خود، نوزاد را تغذیه کنند ، زیرا علاوه بر کمک به رشد نوزاد به کاهش وزن مادر کمک می کند.

سخن پایانی 

به منظور داشتن بارداری سالم توصیه می شود تا از یک سال قبل از اقدام به بارداری زیر نظر متخصص زنان و زایمان بوده تا شرایط لازم را برای این دوره برای فرد تعریف کرده و در صورت نیاز برنامه های درمانی و غذایی ارائه دهد.