دکترفاطمه سمامی » بارداری و زایمان » عفونت ادراری در بارداری: علل و درمان
۷ دقیقه

عفونت ادراری در بارداری: علل و درمان

آنچه می خوانید...

دستگاه ادراری شما محل مناسبی برای پرورش باکتری‌ها است. رحم در حال گسترش باعث فشار به اندام‌های تحتانی می‌شود و باکتری‌ها به سرعت در این نواحی تکثیر می‌شوند. این فشار علاوه بر خصوصیات شل کننده‌ی عضلانی هورمون‌های موجود در بدن، این امکان را به باکتری‌های روده که روی پوست و داخل مدفوع زندگی می‌کنند می‌دهد تا در دوران بارداری وارد دستگاه ادراری شده و باعث مشکلاتی برای شما شوند.

[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#6cdbe4″]

در بسیاری از موارد ممکن است در واقع با وجود اینکه هیچ علائمی ندارید دچار عفونت باشید و عفونت‌های ادراری در صورت عدم درمان می‌توانند مشکلات جدی ایجاد کنند. خوشبختانه، این عفونت شایع به راحتی درمان شده و پس از آن مجدداً سلامت خود را بطور کامل باز خواهید یافت.

برای انجام بررسی‌های لازم به متخصص زنان و زایمان مراجعه نمایید تا در صورت وجود عفونت ادراری سریعتر تحت درمان قرار گیرید. جهت دریافت اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت می‌توانید با شماره‌های 0212268391902122683818 تماس حاصل نمایید.[/alert]

عفونت ادراری چیست؟


دستگاه ادراری که مواد زائد و آب اضافی را از بدن حذف می‌کند از چند قسمت تشکیل شده است: دو کلیه که در آنها ادرار تولید می‌شود؛ دو حالب، که ادرار را به مثانه می‌برند؛ مثانه که ادرار را جمع‌آوری و ذخیره می‌کند؛ و مجرای ادرار، لوله‌ای که ادرار را از بدن خارج می‌کند. در برخی موارد، باکتری‌ طبیعی در پوست و سایر نواحی می‌تواند از محل خود خارج شده و وارد دستگاه ادراری شود.

با اینکه اکثر عفونت‌های ادراری در مثانه رخ می‌دهند (که سیستیت حاد یا عفونت مثانه نامیده می‌شود)، اما می‌توانند در مجرای ادرار نیز ایجاد شوند. در موارد جدی‌تر می‌توانند به طرف کلیه‌‌ها حرکت کنند (که پیلونفریت حاد یا عفونت کلیه نامیده می‌شود).

دلایل عفونت ادراری در بارداری


عوامل متعددی می‌توانند به عفونت ادراری در بارداری منجر شوند، از جمله:

  • تغییرات در بدن: تمام زنان در معرض خطر عفونت ادراری هستند (حتی بیشتر از مردان به دلیل اینکه مجرای ادرار کوتاه‌تر بوده و در نتیجه ورود باکتری به مثانه آسان‌تر می‌باشد). اما زنان باردار ممکن است حتی بیشتر مستعد ابتلا به عفونت ادراری باشند. تغییرات در هورمون‌ها ممکن است به باکتری‌ها شانس بیشتری برای حرکت به سمت دستگاه ادراری بدهند و باعث عفونت شوند. رحم در حال رشد نیز فشار اضافی بر مثانه وارد می‌کند و خالی شدن کامل آن از ادرار را دشوار می‌کند (که به این معنی است که زنانی که چند قلو باردارند بیشتر مستعد ابتلا به عفونت ادراری هستند).
  • باکتری‌های روده: باکتری‌های ایجاد کننده‌ی عفونت ادراری می‌توانند از چندین ناحیه بیایند. یک مهاجم باکتریایی شایع یعنی باکتری اشریشیا کلی ( coli) در روده وجود دارد. از آنجایی که مجرای ادرار در نزدیکی راست روده قرار دارد، این باکتری‌ها می‌تواند به مجرای ادرار انتقال پیدا کنند. پاک کردن از جلو به عقب (به جای عقب به جلو) در هر بار که دستشویی می‌روید می‌تواند به دور نگه داشتن باکتری از این ناحیه کمک ‌کند.
  • ارتباط جنسی: رابطه جنسی در دوران بارداری کاملا سالم است (مگر اینکه پزشک خلاف آن را گفته باشد) اما یک جنبه منفی وجود دارد. به این دلیل که احتمال دارد که منجر به عفونت ادراری شود، زیرا باکتری‌های نزدیک واژن ممکن است در حین مقاربت وارد مجرای ادرار شوند. ادرار کردن قبل و بعد از رابطه جنسی برای بیرون راندن این باکتری‌ها مهم است.
  • استرپتوکوک گروه B: این نوع از باکتری‌ها که معمولاً در دستگاه گوارش هستند می‌توانند باعث عفونت ادراری در دوران بارداری نیز بشوند. در اواخر بارداری پزشک برای کنترل این عفونت شما را آزمایش می‌کند و در صورت لزوم آنتی‌بیوتیک تجویز خواهد کرد.

همچنین برخی عوامل خطر کمتر قابل اجتناب وجود دارند. اگر هر یک از این موارد در مورد شما صدق می‌کنند در مورد آنها با پزشک مشورت کنید تا به صورت دقیق جهت کنترل علائم عفونت تحت نظر قرار بگیرید.

  • سابقه ابتلا به عفونت ادراری
  • دیابت مادر 
  • کم‌خونی داسی‌شکل
  • بیماری کلیوی
  • جراحی دستگاه ادراری در گذشته

علائم


بدن هر زن متفاوت است بنابراین در مورد هر گونه درد یا ناراحتی خود به پزشک گزارش دهید بخصوص اگر هر یک از این علائم معمول عفونت ادراری در بارداری را تجربه می‌کنید:

  • احساس سوزش در حین ادرار
  • مراجعه‌ی مکرر به دستشویی به منظور ادرار (هر چند تکرر ادرار به تنهایی یک عارضه جانبی شایع و بی‌ضرر در دوران بارداری است).
  • نیاز شدید به ادرار کردن در حالی که میزان خروج ادرار کم است.
  • ادرار کدر، خونی با بد بو
  • تب خفیف
  • درد یا ناراحتی در پایین شکم
  • درد که در یک طرف بین قسمت فوقانی شکم و کمر یا در کمر رخ می‌دهد؛ این درد می‌تواند نشان دهنده عفونت کلیه باشد که باید فوراً درمان شود.
  • لرز، حالت تهوع و استفراغ، که می‌تواند از نشانه‌های عفونت کلیه نیز باشد.

به خاطر داشته باشید: تخمین زده شده است که تا 7 درصد از زنان باردار دچار عفونت ادراری بدون علائم می‌شوند. از آنجایی که عفونت درمان نشده می‌تواند منجر به عوارضی شود (از جمله عفونت کلیه و به ندرت افزایش خطر ابتلا به محدودیت رشد جنین و زایمان زودرس) بنابراین آزمایش‌های ادرار در مراجعات قبل از زایمان بسیار مهم می‌باشند.

تشخیص و درمان عفونت ادراری 


آیا فکر می‌کنید که دچار عفونت ادراری هستید؟ روش استاندارد برای تشخیص آن (در طول بارداری یا سایر مواقع) کشت ادرار است. بیشتر پزشکان یک نمونه‌ی ادراری تمیز را درخواست می‌کنند بطوری که شما پس از پاک کردن ناحیه‌ی بیرونی واژن در یک ظرف ادرار می‌کنید.

اگر تشخیص داده شود که عفونت ادراری دارید احتمالا پزشک به منظور از بین رفتن باکتری‌ها یک آنتی‌بیوتیک بی‌خطر برای بارداری را به مدت 7 تا 14 تجویز می‌کند. دوره‌ی توصیه شده را بطور کامل مصرف کنید حتی اگر پس از مدتی احساس کردید که بهتر شده‌اید و همچنین به مقدار زیاد آب بنوشید.

پیشگیری


با اینکه عفونت ادراری ممکن است با وجود هر گونه اقدام احتیاطی رخ دهد، اما چندین راهکار می‌توانند به شما در کاهش احتمال ابتلا به عفونت ادراری در بارداری کمک کند:

  • نوشیدن کافی مایعات: سعی کنید روزانه به مقدار کافی آب بنوشید؛ افزایش مدت زمان حمام به بیرون راندن باکتری‌ها از مجرای ادرار کمک می‌کند.
  • بطور مکرر به دستشویی بروید: ممکن است احساس کنید که هر ۵ دقیقه یک بار باید به دستشویی بروید، اما اینکه هرگز ادرار خود را نگه ندارید بسیار مهم است. به محض اینکه حس می‌کنید که نیاز به دفع ادرار دارید به دستشویی بروید. از بیرون راندن کامل ادرار خود نیز مطمئن شوید (در حالی که در حال دفع ادرار هستید به جلو خم شوید). در هنگام شب قبل از خواب مثانه‌ی خود را مجدداً خالی کنید.
  • لباس زیر پنبه‌ای بپوشید: این امر به خشک ماندن این ناحیه کمک می‌کند، زیرا باکتری‌ها در رطوبت رشد می‌کنند
  • از جلو به عقب خود را تمیز کنید: در هر بار مراجعه به دستشویی باید این کار را انجام دهید.
  • از محصولات بهداشتی زنانه پرهیز کنید: دوش واژن یا پودر می‌تواند باعث تحریک یک ناحیه‌ی آسیب پذیر شود.
  • غذاهای سالم بخورید: مقاومت خود را با مصرف یک رژیم غذایی بارداری سالم و فعال ماندن بالا نگه دارید. برخی پزشکان در صورتی که از آنتی‌بیوتیک استفاده می‌کنید، به منظور بازیابی تعادل باکتری‌های مفید خوردن ماستی که حاوی کشت‌های فعال است یا مصرف پروبیوتیک را توصیه می‌کنند. با پزشک خود در این خصوص مشورت کنید زیرا برخی از پروبیوتیک‌ها قوی‌تر از بقیه هستند. با اینکه قبلاً تصور می‌شد که آب ذغال اخته می‌تواند به کاهش بروز عفونت ادراری کمک کند، امروزه متخصصین عقیده دارند که مزیت آن در صورت وجود بسیار جزئی است. اگر میل شدیدی به آن دارید می‌توانید مصرف کنید (زیرا به تامین آب بدن نیز کمک می‌کند) اما به یکباره سر نکشید زیرا بیشتر انواع آن سرشار از شکر تصفیه شده می‌باشند.

دکتر فاطمه سمامی

جراح و متخصص زنان و زایمان و نازایی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

fa_IRFA_IR