بروز سردردهای تنشی مخصوصاً در سه ماهه اول دوران بارداری پدیدهای کاملاًً عادی میباشد. سردردهای تنشی، شایعترین نوع سردرد هستند و به صورت فشار یا درد مداوم در دو طرف سر و یا پشت گردن حس میشوند. اگر قبلاً به این نوع از سردردها دچار بودهاید، در دوران بارداری با نوع شدیدتر آن روبرو میشوید.
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#6cdbe4″]
در صورت وجود موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
اگر در سه ماهه دوم یا سوم بارداری و یا برای اولین بار دچار سردرد شدید شوید:
این سر درد ممکن است همراه با تغییرات بینایی، درد شدید در قسمت فوقانی شکم، حالت تهوع، افزایش وزن ناگهانی یا ورم دست و یا صورت باشد یا بدون این علائم رخ دهد. پزشک فشار خون شما را اندازهگیری کرده و نمونه ادرار شما را مورد بررسی قرار خواهد داد تا از عدم وجود مسمومیت حاملگی اطمینان یابد.
اگر به طور ناگهانی دچار سردرد “انفجاری” شوید:
- اگر سردرد شما با تب و سفتی گردن همراه است.
- اگر سردرد شما بدتر میشود و دچار مشکلات دیگر مانند تاری دید و یا سایر اختلالات بینایی، لکنت زبان، خواب آلودگی، بیحسی یا تغییرات حواس یا هوشیاری میشوید.
- اگر پس از هر نوع صدمه به سر دچار سردرد شوید.
- اگر دچار گرفتگی بینی و همچنین درد و فشار در زیر چشم و یا دیگر دردهای صورت و یا حتی دندان شوید.
- اگر بعد از مطالعه یا نگاه کردن به صفحه نمایش کامپیوتر دچار سردرد میشوید.
هر زمان که در مورد سردرد خود احساس نگرانی دارید، حتی اگر قبلاً دچار سردرد شدهاید، با پزشک خود صحبت کنید تا بهترین روشهای ارزیابی و درمان سردرد در دوران بارداری را به شما توصیه کند. جهت دریافت اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت میتوانید با شمارههای 02122683919– 02122683818– 02177839463 تماس حاصل نمایید. [/alert]
دلایل
محققان دقیقاً نمیدانند که چرا بارداری سبب تشدید سردرد میشود، اما یکی از نظریههای موجود در این زمینه بروز تغییرات هورمونی در بدن زنان است. افزایش حجم و جریان فشار خون (مخصوصاً در اوائل دوران بارداری) و ترک ناگهانی مصرف کافئین نیز از جمله عواملی هستند که به بروز سردرد بارداری منجر میشوند.
برخی از عوامل احتمالی دیگر که باعث بروز سردرد میشوند، عبارتند از:
- کمبود خواب یا خستگی عمومی
- گرفتگی و احتقان سینوسها
- انواع حساسیتها
- خستگی چشم
- استرس
- افسردگی
- گرسنگی
- کمبود آب بدن
اگر در سه ماهه اول دوران بارداری خود دچار سردرد بارداری شوید، احتمالاً متوجه خواهید شد که این سردردها در سه ماهه دوم دوران بارداری با ثبات یافتن هورمونهای بدن و هماهنگی رشد بدن بر مبنای تغییرات شیمیایی، کاهش یافته یا رفع شدهاند.
چه عواملی باعث بروز میگرن میشوند؟
میگرن یکی دیگر از انواع شایع سردرد میباشد. متخصصان تخمین زدهاند که از هر پنج زن، یک نفر در دورهای از زندگی خود سردرد میگرنی را تجربه کرده است و 16 درصد از این زنان زمانی که باردار میشوند (اغلب در سه ماهه اول دوران بارداری) برای اولین بار این درد را تجربه میکنند. سردردهای میگرنی اغلب دردهای ضرباندار ملایم یا شدیدی را در یک طرف سر ایجاد میکنند. این سردردها با علائمی نظیر حالت تهوع، استفراغ و یا حساسیت به نور یا صدا همراه هستند. سردردهای میگرنی در صورتی که تحت درمان قرار نگیرند، 4 تا 72 ساعت ادامه مییابند و با انجام فعالیتهای فیزیکی و همچنین بسیاری دیگر از عوامل محرک شایع، تشدید میشوند. برخی از افرادی که از میگرن رنج میبرند، دارای وضعیتی به نام میگرن همراه با اورا هستند؛ این عارضه شامل سردرد همراه با علائمی مانند اختلال در قدرت بینایی (نظیر دیدن نقاط نورانی و چشمک زن)، بیحسی و گزگز، ضعف و اختلالات گفتاری است. این علائم ممکن است یک ساعت قبل از بروز میگرن شروع شده و تا مدت یک ساعت بعد از بروز سردرد تداوم یابند. اطمینان یابید که سردردهای میگرنی شما ارتباطی با عوارض شایع بارداری ندارند. با این حال، این سردردها میتوانند احتمال بروز مسمومیت حاملگی را افزایش دهند، مخصوصاً اگر شما قبل از شروع دوره بارداری دچار سردردهای میگرنی نشدهاید. به همین دلیل مهم است که در صورت بروز سردردهای میگرنی و علائم آن پزشک خود را مطلع سازید.
برای رفع سردرد بارداری چه نوع دارویی باید مصرف کنیم؟
مصرف استامینوفن طبق دستورالعمل نوشته شده بر روی بسته قرص، خطری را به دنبال ندارد. با وجود این مصرف بیشتر داروهای ضد سردرد مانند آسپرین، ایبوپروفن و اکثر داروهای میگرن برای زنان باردار توصیه نمیشود، مگر در صورتی که مصرف این داروها توسط پزشک تأیید شده باشد. اگر مستعد سردردهای میگرنی شدید هستید، در مورد نوع داروهایی که میتوانید مصرف کنید با پزشک خود مشورت کنید. اگر مبتلا به سردردهای مداوم و ناتوان کننده هستید، فوائد مصرف برخی از انواع داروها نسبت به خطرات احتمالی آنها برای نوزادتان بیشتر است. با وجود این مصرف برخی از انواع داروها برای شما شدیداً ممنوع میباشد.
چه اقدامات دیگری را میتوانیم برای تسکین سردرد بارداری خود انجام دهیم؟
در ادامه به چند توصیه برای جلوگیری از بروز سردرد بارداری یا کاهش آن اشاره میکنیم:
عوامل بروز سردرد خود شناسایی کنید
متخصصان اغلب توصیه میکنند که به الگوی سردردهای خود دقت کنید تا بتوانید عوامل خاصی را که به بروز آنها منجر میشوند، شناسایی کنید. هنگام بروز میگرن، تمام غذاهایی که 24 ساعت قبل از سردرد خود مصرف کردهاید و کارهایی که در زمان شروع سردرد خود انجام دادهاید، یادداشت کنید. برخی از عوامل شایعی که باعث بروز سردرد بارداری میشوند غذاهایی هستند که حاوی:
- مونو سدیم گلوتامات (MSG)
- نیتریتها و نیتراتها که در برخی از غذاهای فراوری شده مانند هات داگ، گوشت خشک شده گاو یا خوک (سالامی) و گوشت نمک زده خوک (بیکن) موجود است.
- شیرین کنندگان مصنوعی
- برخی از انواع حبوبات و آجیلها
- پنیر مانده و محصولات لبنی فراوری شده (مانند دوغ و خامه ترش شده)
- برخی از میوههای تازه (مانند موز، عنبه هندی، آوکادو و مرکبات)
- ماهی دودی
- شکلات و خرنوب
- غذاهای تخمیر شده یا آماده شده با سرکه (مانند سس سویا یا ترشی کلم)
برخی از عوامل دیگری که باعث بروز سردرد در بارداری میشوند، عبارتند از:
- نورهای خیره کننده و چشمک زن
- صدای بلند
- سرما یا گرمای بیش از حد
- عطرهای تند
- استعمال تنباکو
از کمپرس گرم یا سرد استفاده کنید
برای رفع سردردهای تنشی یک کمپرس آب سرد یا آب گرم را روی پیشانی یا ابتدای سر خود بگذارید. کمپرس آب سرد بیشترین اثربخشی را در کاهش درد سردردهای میگرنی دارد.
دوش بگیرید
دوش آب سرد میتواند به طور موقت مقدار درد را در برخی از افرادی که از میگرن رنج میبرند، کاهش دهد. اگر نمیتوانید دوش بگیرید، صورت خود را با آب سرد بشویید. دوش یا حمام آب گرم میتواند سردردهای تنشی را تسکین دهد.
تشنه یا گرسنه نمانید
برای جلوگیری از کاهش قند خون که یکی از محرکهای شایع سردرد در بارداری است، غذاهای سبک را به وعدههای بیشتری تقسیم کنید. اگر در حال سفر هستید، غذایی مختصر مانند کلوچه، میوه یا ماست با خود به همراه داشته باشید. از مصرف خوراکیهای حاوی قند خالص مانند آبنبات یا نوشابه که میزان قند خون شما را بهطور ناگهانی افزایش میدهد، پرهیز کنید.
خوب بخوابید
ترتیبی بدهید که در طول شب ساعات خواب بیشتری داشته باشید. زمانی که دچار سردردهای میگرنی میشوید در یک اتاق تاریک و ساکت بخوابید.
ورزش کنید
برخی شواهد نشان میدهد که انجام ورزشهای منظم در دوران بارداری شدت و دفعات بروز میگرن را کاهش میدهد و از استرسی که به سردردهای تنشی میانجامد، میکاهد. اگر دچار میگرن هستید، به طور تدیجی ورزش کردن را شروع کنید. زیرا انجام فعالیتهای ناگهانی باعث بروز سردرد در بارداری میشود. تمرینات ورزشی مخصوصاً ورزشهایی که در حفظ تناسب اندام به شما کمک میکنند، در کاهش آن دسته از سردردهایی که در دوره سه ماه سوم بارداری بروز میکنند، به شما کمک میکنند.
تکنیکهای تمدد اعصاب را به کار گیرید
تکینکهای بیوفیدبک، مدیتیشن، یوگا و خود هیپنوتیزم میتوانند در کاهش استرس و سردردهای تنشی به برخی از افراد کمک کنند.
خود را ماساژ دهید
سردردهای تنشی در برخی از زنان با استفاده از ماساژ تسکین مییابد. ماساژ کامل بدن که به طور مطلوب توسط یک متخصص ماساژهای قبل از زایمان انجام شود، میتواند تنش را در عضلات گردن، شانهها و کمر کاهش دهد. اگر به یک ماساژ حرفهای دسترسی ندارید، از فردی بخواهید تا کمر و سر شما را مالش دهد.
آیا سردرد بارداری میتواند علامت مشکلات جدیتری باشد؟
بیشتر سردردهایی که در دوران بارداری رخ میدهند، ناراحت کننده اما بیضرر هستند. با این وجود سردرد بارداری میتواند علامت مشکلات جدی باشد. اگر به میگرن یا نوع دیگری از سردردهای شدید دچار هستید و مصرف استامینوفن تأثیری در کاهش آن ندارد، پزشک خود را مطلع سازید. توصیه میشود که تحت یک معاینه کلی پزشکی قرار بگیرید تا اطمینان یابید که مشکل خطرناکی سلامت شما را تهدید نمیکند. بروز سردرد در سه ماهه دوم یا سوم بارداری میتواند نشانه مسمومیت حاملگی باشد. این وضعیت خطرناک با افزایش شدید فشار خون همراه است. از دیگر علائم این عارضه میتوان به وجود مقدار غیرعادی پروتئین در ادرار، اختلال در قدرت بینایی و بروز ناهنجاریهای کبدی و کلیوی اشاره کرد.