مصرف هر گونه تنباکو و سیگار در طول دوران بارداری یا هر زمان دیگری برای زنان بسیار خطرناک است. سیگار زمان بارداری باعث ایجاد خطرات جدی برای جنین می‌شود، از جمله کاهش وزن نوزاد هنگام تولد، مشکلات تنفسی، ناتوانی‌های مغزی از جمله فلج مغزی، عقب‌ماندگی ذهنی و مشکلات یادگیری، نقایص زمان تولد، تولد زودرس نوزاد و حتی مرگ نوزاد. علاوه بر این، سیگار باعث افزایش ریسک عقیمی در زنان شده و می‌تواند منجر به حاملگی نابجا (حاملگی خارج از رحم)، سقط جنین و اختلالات جفت شود. علاوه بر این، سیگار باعث افزایش ریسک بیماری‌های قلبی و سرطانی مختلف نیز می‌شود. بنابراین، هیچ میزانی از مصرف تنباکو در هر زمانی برای زنان، به ویژه زمان بارداری، قابل قبول نیست و باید از مصرف سیگار خودداری کنند.
دکتر فاطمه سمامی در خصوص سیگار و عوارض آن در بارداری و باروری، مطالبی را به خانم های عزیز که خواهان باروری هستند بیان خواهد کرد.
سیگار کشیدن والدین بر جنسیت جنین تاثیر دارد؟
تحقیقات نشان می‌دهد که والدینی که سیگار می‌کشند، احتمال جنین‌های پسری که در رحم هستند را کاهش می‌دهند و احتمال جنین‌های دختری را افزایش می‌دهند. همچنین، نتایج مطالعات انجام شده از سال ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۳ روی بیش از ۹۰۰۰ زن باردار نشان می‌دهد که مادرانی که در طول دوران بارداری سیگار می‌کشیدند، احتمال داشتن فرزند پسر را به میزان یک سوم کاهش می‌دهند.
علاوه بر این، اگر هم‌سیگاری والدین در طول دوران بارداری اتفاق بیافتد، احتمال جنین پسری تا ۵۰ درصد کاهش می‌یابد. این امر به دلیل حساسیت بیشتر جنین‌های پسر نسبت به تأثیرات مخرب سیگار است و در مواردی که جنین این والدین پسر باشد، احتمال سقط به مراتب افزایش می‌یابد.
کارشناسان معتقدند که علت این امر ممکن است به تأثیر مواد شیمیایی موجود در نیکوتین بر کروموزوم‌های مردانه اسپرم و تخریب آنها باز می‌گردد. بنابراین، اگر فرزند پسر می‌خواهید، بهتر است که اصلاً سیگار نکشید، و اگر فرزند دختر سالم می‌خواهید، همچنان از سیگار خودداری کنید، زیرا در صورت دختر شدن جنین، احتمال ابتلا به سرطان و ضعیف شدن سیستم بدنی افزایش می‌یابد.
آیا استعمال دخانیات در دوران بارداری خطر تولد نوزاد بیش فعال را افزایش می‌دهد؟
در صورتی که مادران باردار به طور همزمان در معرض دود سیگار و سرب قرار گیرند این خطر به میزان ۸ برابر افزایش می یابد.
پژهشگران دریافتند که ابتلا ۳۸ و ۲۵ درصد از کودکان ۸ تا ۱۵ ساله به اختلال بیش فعالی در آمریکا ممکن است ناشی از کشیدن سیگار توسط مادران و یا قرار گرفتن در معرض سرب بوده است.
پژوهشگران معتقدند نتایج جدید می تواند نظریه مربوط به ناشی شدن بیماری بیش فعالی از اختلال فعالیت دوپامین در مغز را زیر سوال ببرد. براساس تحقیقات انجام شده در دانشگاه اکسفورد، عدم استعمال دخانیات در دوران بارداری می‌تواند ۳۰ تا ۴۰ درصد نابرابری اجتماعی در زایمان فرزند مرده یا مرگ نوزاد پس از تولد را کاهش دهد.
در این تحقیق، نقش استعمال دخانیات در دوران بارداری و مرگ نوزادان در طبقات مختلف اجتماعی بررسی شده است. اطلاعات مورد بررسی در این آزمایش از پذیرش مادران باردار در زایشگاه‌های اسکاتلند بین سال‌های ۱۹۹۴ تا ۲۰۰۳ به دست آمده است.
بررسی‌ها حاکی از این بود که خطر زایمان نوزاد مرده یا مرگ نوزاد پس از تولد در مادرانی که در مناطق محروم اسکاتلند زندگی می‌کردند، بیش از مادرانی بود که در مناطق بهتر و با امکانات بیشتر زندگی می‌کردند.
بر این اساس میزان تولد کودک مرده در خانواده‌های محروم ۹/۵ در هزار بود؛ در حالی که این مقدار در خانواده‌های مرفه‌تر ۸/۳ در هزار بود. همچنین مرگ زودرس نوزاد پس از تولد در خانواده‌های محروم ۴/۵ در هزار و در خانواده‌های مرفه‌تر ۲/۳ در هزار است.
احتمال تولد نوزاد مرده در خانواده‌های محروم‌تر ۵۶ درصد و مرگ نوزاد پس از تولد ۷۲ درصد بیشتر از خانواده‌هایی با وضعیت بهتر است. محققان معتقدند حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد این نابرابری اجتماعی در میزان مرگ کودکان را می‌توان با استعمال دخانیات مرتبط دانست؛ چراکه تحقیقات نشان می‌دهد زنان طبقات محروم ۳ برابر بیش از همتایان مرفه‌تر خود در حین بارداری سیگار می‌کشند. این زنان معمولا جوان‌تر بوده و گرایش بیشتری به سیگار کشیدن دارند. در نتیجه احتمال به دنیا آوردن بچه‌های زودرس یا کم‌وزن در آنان بیشتر است.
عوارض کشیدن سیگار چیست؟
سیگار یکی از عوامل خطر مهم است که اگر زنان از آن خودداری کنند یا از دود آن دوری کنند، می‌تواند عوارض سیگار کشیدن برای آنها را کاهش دهد.
یکی از عوارض اصلی سیگار قبل از بارداری، کاهش باروری است. یعنی سیگار و تعرض به دود آن باعث می‌شود تا فولیکول‌ها زودتر رسیده شوند و این ممکن است باعث نازایی شود. همچنین، مصرف سیگار باعث کاهش تعداد اسپرم در مردان می‌شود و در نتیجه، می‌تواند به کاهش باروری منجر شود.
از طرفی، افرادی که در حال درمان ناباروری با فرایند تلقیح مصنوعی (IVF) هستند و سیگار مصرف می‌کنند، ممکن است با موفقیت کمتری درمان شوند. بنابراین، اجرای IVF در این افراد ممکن است نتیجه‌دهی نکند.
سایر عوارض مصرف سیگار در در بارداری
در حین بارداری مصرف سیگار می تواند عوارضی را برای بدن به همراه داشته باشد که برخی از آن ها عبارتند از:
- سقط جنین در این خانم ها بیشتر دیده می شود.
- مرده زایی در خانم هایی که سیگار می کشند، بیشتر اتفاق می افتد.
- مرگ های بعد از تولد برای جنین این خانم ها بیشتر است.
- کیسه ی آب این خانم ها زود تر پاره می شود.
- کم بودن وزن جنین
- کنده شدن جفت
- ناهنجاری های مقعدی
- ناهنجاری های قلبی به خصوص
- جفت سرراهی
زایمان های زودرس: زایمان زودرس در خانم هایی که در معرض دود سیگار هستند یا حتی سیگار می کشند 2.5 برابر بیشتر از خانم های دیگر است.
ناهنجاری های مادرزادی: یکی دیگر از خطراتی که از طریق مادری که سیگار می کشد، به نوازد منتقل می شود ، ناهنجاری های مادرزادی است. به طو کلی دیده شده است که ناهنجاری های مادرزادی به خاطر مواد شیمیایی موجود در سیگار افزایش پیدا می کند و این افزایش ناهنجاری ها بستگی دارد به این که در چه دوره ای سیگار می کشیده؟چه مقداری سیگار کشیده ؟ و سن مادر چند سال بوده است؟
ناهنجاری های مادرزادی که معمولا افزایش پیدا می کند ناهنجاری هایی مانند شکاف لب می باشد. شکاف لب که می تواند با شکاف کام همراه باشد و یا نباشد.
ناهنجاری های انگشت: ناهنجاری های انگشت که در این ناهنجاری تعداد انگشتان افزایش یا کاهش پیدا می کند. یا انگشتان به هم چسبیده هستند.
مشکلات دو طرفه کلیه: مشکلات دو طرفه کلیه که گاهی اوقات هر دو کلیه جنین وجود ندارد. مخصوصا در مادرانی که در سه ماهه ی اول بارداری، سیگار می کشند، این ناهنجاری ها بیشتر می تواند دیده شود.
افزایش فشار خون: عارضه ی دیگری که سیگار ایجاد می کند، افزایش فشار خون می باشد. که خود این افزایش فشار خون در مادران باردار می تواند مشکلات بسیار شدید و عدیده ای را ایجاد کند.
نکته: مصرف سیگار در بارداری می تواند مشکلات بعد از بارداری را برای جنین به وجود آورد یعنی، مشکلاتی که به صورت طولانی مدت برای نوزاد به همراه داشته باشد. برخی از این مشکلات عبارتند از : مشکلات رفتاری ، مشکلات شناختی، بیماری دیابت، اختلالات ریوی. در واقع مصرف سیگار توسط مادر می تواند باعث افزایش بروز آسم در نوازد شود.
همین طور دیده شده است که برخی از بیماری های روانی مانند، اسکیزوفرنی در افرادی که دارای مادران سیگاری هستند، بیشتر دیده شده است.
کلام آخر
با توجه به سیگار و عوارض آن در بارداری به خانم ها توصیه می شود اگر قصد بارداری دارند، سعی کنند تا از دو الی سه ماه قبل از اقدام به بارداری و بارداری ، از کشیدن سیگار و یا قرار گیری در معرض دود سیگار خودداری کنند، تا بارداری سالم و جنین سالمی را به دنیا بیاورند.