بارداری تغییرات زیادی را در بدن زنان به وجود می‌آورد، که از نظر جسمی و عاطفی می‌تواند تأثیرات مختلفی داشته باشد. این تغییرات اغلب به دلیل تغییرات هورمونی در بدن زنان رخ می‌دهند. هرچند برخی از زنان به دلیل درخشندگی پوست خود در دوران بارداری زیباتر می‌شوند، اما برخی دیگر در معرض خشکی، خستگی و ضعف پوست خود هستند. یکی از مشکلات شایعی که زنان در دوران بارداری با آن مواجه می‌شوند، تیرگی پوست است که به عنوان ملاسما یا لک حاملگی نیز شناخته می‌شود. این مشکل می‌تواند باعث اضطراب شود.
علت ایجاد کلوآسما در دوران بارداری، تغییرات هورمونی در بدن زنان است. هورمون‌های بارداری، به ویژه استروژن، باعث افزایش فعالیت ملانوسیت‌ها در پوست می‌شوند. ملانوسیت‌ها سلول‌هایی هستند که پیگمانتاسیون پوست را کنترل می‌کنند و باعث تولید ماده‌ای به نام ملانین می‌شوند که رنگ پوست را تغییر می‌دهد. این تغییرات در پوست می‌تواند به شکل لکه‌های تیره و ناهمگون در نواحی مختلف صورت، از جمله پیشانی، گونه، بینی و لب بالا، به وجود بیاید. همچنین، ممکن است کل صورت را پوشش دهد و به نظر برسد که یک لایه یکنواخت از پوست تیره روی پوست اصلی صورت قرار گرفته است و رنگ اصلی پوست را پنهان کرده است.
علاوه بر این، لک‌های حاملگی ممکن است باعث ایجاد نواحی خشک و خسته در پوست شود. این مشکل به طور معمول در زنان با پوست روشن‌تر قابل مشاهده است و باعث ایجاد نواحی لکه‌دار با پوست تیره می‌شود که مانند یک ماسک تیره روی پوست اصلی صورت قرار می‌گیرد.
به همراه عوارض بارداری از جمله تهوع، ورم، گرگرفتگی، کمردرد و عفونت قارچی، تغییرات پوستی نیز ممکن است رخ دهد. ملاسما یا لک دوران بارداری می‌تواند یک زن باردار را از لحاظ روانی تحت تاثیر قرار دهد. توصیه می‌شود از ابتدای بارداری و در پی مراجعات متوالی به متخصص زنان و زایمان برای مراقبت‌های دوران بارداری، در خصوص مشکلات پوستی از جمله لک بارداری و یا ترک‌های پوستی به ویژه روی شکم با پزشک مشورت و مراقبت‌های لازم را انجام دهید. جهت دریافت اطلاعت بیشتر در این زمینه می‌توانید با شماره‌های 02122683919– 02122683818– 02177839463 تماس حاصل نمایید.
لک دوران بارداری (ملاسما یا کلوآسما) چیست؟
این وضعیت در میان زنان با پوست روشن‌تر بسیار محسوس است. این مشکل باعث ایجاد نواحی لکه‌دار با پوست تیره می‌شود که مانند یک ماسک تیره روی پوست اصلی صورت می‌باشد.
- لکه‌هایی با رنگدانه‌های تیره می‌توانند در سراسر صورت ظاهر شوند. نواحی اصلی شامل پیشانی، گونه، بینی، لب بالا و غیره می‌باشند.
- همچنین می‌تواند در کل صورت مانند یک لایه یکنواخت از پوست تیره به نظر برسد، و رنگ اصلی پوست را بپوشاند.
ملاسما یا کلوآسما پس از بارداری
زمان شروع و برطرف شدن این وضعیت مستقیماً بستگی به بارداری دارد.
- بطور معمول لک بارداری با نزدیک شدن به مرحله‌ی سزارین یا زایمان تشدید می‌یابد.
- با پایان بارداری پوست رنگ اصلی خود را باز خواهد یافت.
- پوست خود به خود با متعادل شدن هورمون‌ها به حالت عادی بر می‌گردد.
- اگر از یک روش کنترل بارداری به شکل قرص ضد بارداری پچ یا حلقه واژینال که حاوی استروژن می‌باشند استفاده کنید، احتمال ابتلای مجدد به این وضعیت وجود دارد.
- بهتر است سایر روش‌های کنترل بارداری مانند کاندوم که شامل هورمون نمی‌باشند، را در نظر بگیرید.
دلایل
برخی از دلایل شناخته شده‌ی این بیماری پوستی عبارتند از:
- سابقه‌ی ژنتیکی ابتلای یکی از اعضای خانواده به این بیماری در دهه‌های گذشته
- قرار گرفتن مکرر در معرض نور خورشید و اشعه‌های مضر ماوراء بنفش
- عدم تعادل هورمونی در بدن به دلیل بارداری
- افزایش تولید ملانین
- شرایط ثانویه زمینه‌ای (در موارد نادر)
علائم و نشانه‌ها
این مشکل یک وضعیت قابل توجه ظاهری است و علائم آن به شرح زیر می‌باشد:
- لکه‌های تیره روی پوست صورت
- لکه‌ها و رنگدانه‌های تیره روی نواحی مانند ساعد و قسمت‌هایی که در معرض نور خورشید هستند.
- لکه‌های تیره‌ی پوستی در نواحی مانند استخوان گونه و خط فک
- وجود رنگدانه‌های تیره روی نوک سینه‌ها، کک و مک، جای زخم و لکه‌هایی در ناحیه تناسلی
- رنگدانه‌های تیره بر روی پوست زیر عضله ران
- افزایش تجمع رنگدانه‌ها در شکم که لینئا نیگرا نامیده می‌شود.
درمان پزشکی برای ملاسما یا کلوآسما
پزشک ممکن است موارد زیر را برای این مشکل تجویز کند:
- کرم سفید کننده دارای هیدروکینون
- پماد موضعی با ترتینوئین که رتین آ است.
- لایه‌برداری شیمیایی که شامل اسید گلیکولیک می‌باشد.
یا شما را نزد یک متخصص پوست ارجاع دهد.
اقدامات برای پیشگیری یا مبارزه با ملاسما یا کلوآسما در دوران بارداری
روش‌های موثر برای مقابله با مشکلات پوستی ناخوشایند مانند ملاسما یا لک بارداری وجود دارد. این اقدامات شامل موارد زیر می‌شود:
- استفاده از یک کرم ضد آفتاب با SPF 30 یا بیشتر قبل از قرار گرفتن در معرض نور خورشید، حتی در صورتی که در نواحی سرپوشیده هستید. این کار می‌تواند از اثرات مضر اشعه‌های ماوراء بنفش جلوگیری کند.
- استفاده از پاک‌کننده‌ها و کرم‌های صورت با ترکیب ملایم و تاثیر خفیف بر روی پوست، و پرهیز از استفاده از ترکیبات شیمیایی قوی که ممکن است باعث تشدید مشکلات پوستی شود.
- استفاده از ژل‌های حمام ملایم با عصاره‌های طبیعی و مواد شیمیایی کمتر، و پرهیز از استفاده از صابون‌ها و ژل‌های با عطر قوی.
- اجتناب از استفاده بیش از حد از عوامل سفید کننده‌ی پوست، زیرا این امر ممکن است باعث بدتر شدن وضعیت پوست شود.
- در صورت نیاز به حضور در یک جمع، استفاده از یک کانسیلر خفیف به جای آرایش سنگین بر روی صورت.
به علاوه، اهمیت مصرف مواد غذایی مغذی که حاوی فیبر، ویتامین، آهن و پروتئین هستند و نوشیدنی‌های مختلف از جمله آب میوه‌ی تازه نیز برای حفظ سلامتی پوست بسیار مهم است.
انتخاب‌های شیوه زندگی جهت جلوگیری از ابتلا به لک حاملگی
تغذیه و شیوه زندگی می‌توانند تأثیر زیادی بر ظاهر و احساس شما داشته باشند. هرچند که نمی‌توانید برای جلوگیری از بیماری‌های ناشی از هورمون‌ها مانند لک بارداری اقدامی انجام دهید، اما می‌توانید با انجام برخی اقدامات روزمره به بهبود سریع‌تر پوست کمک کنید. این اقدامات شامل موارد زیر می‌شود:
- مصرف مقدار کافی آب در طول روز.
- مصرف مواد غذایی حاوی فیبر، ویتامین، آهن و پروتئین.
- پیروی از یک رژیم تناسب اندام که باعث عرق کردن می‌شود (عرق کمک می‌کند تا منافذ باز پوست سموم ناخواسته را دفع کند).
- استفاده از کرم‌های با کیفیت برای صورت و بدن.
- نوشیدن نوشیدنی‌های مختلف در طول روز، به ویژه آب میوه‌ی تازه.
- انجام یوگا و مدیتیشن که می‌تواند در مقابله با بیماری‌های جسمی موثر باشد.
- اندازه‌گیری نکردن پوست دارای رنگدانه‌های تیره‌ی خود، زیرا اضطراب می‌تواند این وضعیت را بدتر کند.
پرسش‌های متداول
آیا آزمایش‌هایی برای لک در دوران بارداری وجود دارد؟
خیر اما بهتر است هر گونه تغییر در پوست خود را به متخصص زنان و زایمان نشان دهید تا در صورت وجود بیماری خاص پوستی تشخیص داده شود.
لک در دوران بارداری تا چه حد شایع است؟
تا 70 درصد از زنان باردار دچار لک بارداری می‌شوند.
چگونه دچار لک حاملگی می‌شویم؟
افزایش میزان تجمع رنگدانه‌ها در اثر تغییرات هورمونی دلیل این وضعیت می‌باشد.
ملاسما چه تاثیری بر روی فرزندم خواهد گذاشت؟
تاثیری ندارد. لک بارداری با اینکه ظاهر خوبی ندارد اما بی‌ضرر است.
