بارداری (حاملگی) خارج از رحم:علائم،درمان و دلایل

حاملگی خارج از رحم زمانی رخ می‌دهد که تخمک بارور شده، در خارج از رحم (معمولاً در یکی از لوله‌های فالوپ) لانه‌گزینی می‌کند. اگر یک تخمک در لوله‌های فالوپ گیر کند، به جنین تبدیل نمی‌شود اما در صورت تداوم روند بارداری، سلامت شما را در معرض خطر قرار می‌دهد. متاسفانه امکان حفظ بارداری در این شرایط وجود ندارد. این وضعیت معمولاً با استفاده از دارو و یا عمل جراحی برطرف خواهد شد.

چه عواملی موجب حاملگی خارج رحمی می‌شود؟

---

در بسیاری از موارد، علت بارداری خارج از رحم مشخص نیست. گاهی اوقات این وضعیت به دلیل مشکلات لوله‌های فالوپ مانند باریک یا مسدود بودن آن‌ها رخ می‌دهد.

در اینجا به عوامل مرتبط با افزایش خطر حاملگی خارج رحمی اشاره می‌کنیم:

• بیماری التهابی لگن (PID)
• حاملگی خارج رحمی قبلی
• جراحی قبلی در لوله‌های فالوپ
• درمان باروری، مانند IVF
• باردار شدن در حین پیشگیری از بارداری با استفاده از دستگاه داخل رحمی آیو دی و یا آیو اس
• سیگار کشیدن
• افزایش سن

علائم بارداری خارج از رحم

---

برخی از زنان ابتدا هیچ علامتی ندارند و ممکن است تا زمانی که اسکن اولیه مشکلی را نشان ندهد و یا علائم آن‌ها جدی‌تر نشود، متوجه حاملگی خارج رحمی خود نخواهند شد. اگر شما یک دوره پریود نداشته باشید، در صورت مثبت بودن تست حاملگی و یا سایر علائم بارداری علاوه بر هر یک از علائم زیر، ممکن است دچار حاملگی خارج رحمی باشید.

خونریزی واژینال

خونریزی واژینال در دوران بارداری نسبتاً شایع است و لزوماً حاکی از وجود یک مشکل جدی نیست، اما در صورت مشاهده باید به دنبال درمان و توصیه‌های پزشکی باشید.

درد شکم

شما ممکن است درد شکم را به طور معمول در یک طرف زیر شکم تجربه کنید. ظهور این درد می‌تواند به طور ناگهانی یا تدریجی، به صورت مداوم و یا با وقفه‌ باشد.

درد نوک شانه

درد نوک شانه یک درد غیر معمول است که در محل انتهای شانه (ابتدای بازو) احساس می‌شود.

ناراحتی در هنگام اجابت مزاج

وقوع برخی از تغییرات در الگوهای عادی دفع مثانه و روده شما در دوران بارداری طبیعی است. این علائم می‌تواند با عفونت‌های دستگاه ادراری و مشکلات معده ایجاد شود. با این حال، اگر این علائم را تجربه کرده و مشکوک به بارداری هستید، بهتر است به دنبال توصیه‌های پزشکی باشید.

تشخیص حاملگی خارج رحمی

---

تشخیص حاملگی خارج رحمی فقط با تکیه بر علائم آن، دشوار است، زیرا این علائم ممکن است با علائم عوارض دیگر اشتباه گرفته شود. برخی از آزمایشاتی که ممکن است برای تشخیص قطعی حاملگی خارج رحمی انجام شود، عبارتند از:

سونوگرافی واژینال

حاملگی خارج از رحم معمولاً با انجام سونوگرافی ترانس واژینال تشخیص داده می‌شود. تصاویر سونوگرافی اغلب نشان خواهد داد که آیا تخمک بارور شده در یکی از لوله‌های فالوپ کاشته شده یا خیر؛ هر چند گاهی اوقات تشخیص محل آن ممکن است بسیار دشوار باشد.

آزمایش خون

آزمایش خون برای اندازه‌گیری هورمون بارداری گنادوتروپین جفتی انسانی (اچ جی سی) ممکن است دو بار با 48 ساعت فاصله انجام شود تا تغییرات سطح این هورمون در طول زمان مورد بررسی قرار گیرد.

جراحی لاپاراسکوپی

جراحی لاپاراسکوپی، یک روش جراحی زیر نظر بی‌هوشی عمومی است که در صورت عدم اطمینان از وجود حاملگی خارج از رحم یا مکان بارداری ناشناخته، انجام می‌شود. اگر حاملگی خارج از رحم تشخیص داده شود، آن را تشخیص داده و با استفاده از ابزار جراحی کوچک، برای جلوگیری از نیاز به جراحی بزرگتر، برطرف می‌کنند.

درمان حاملگی خارج رحمی

---

متاسفانه در یک بارداری خارج رحمی نمی‌توان جنین را نجات داد. قبل از آنکه جنین بیش از حد رشد کند، باید بارداری خارج رحمی برطرف گردد. هر کدام از این گزینه‌ها دارای مزایا و معایبی است که پزشک آن‌ها را برای شما توضیح خواهد داد.

گزینه‌های اصلی درمان عبارتند از:

کنترل بارداری خارج رحمی

اگر هیچ علائم بارداری مشاهده نمی‌کنید یا نشانه‌های بارداری شما خفیف و قابل تشخیص نیست، ممکن است تحت مراقبت و کنترل پزشکی دقیق قرار بگیرید، زیرا بارداری به طور خودبخود ممکن است برطرف شود. پزشک با انجام آزمایش خون به صورت منظم، از کاهش سطح هورمون بارداری (hCG) در خون شما اطمینان حاصل می‌کند. این آزمایشات تا زمانی که هورمون بارداری دیگر یافت نشود، ممکن است لازم باشد.

دارو درمانی

اگر حاملگی خارج رحمی به موقع تشخیص داده شود، اما اِعمال کنترل و نظارت فعال مناسب نباشد، پزشک ممکن است درمان با دارو را توصیه کند.این داروها که موجب توقف روند بارداری می‌شوند، به شکل تزریق به باسن دریافت می‌شوند. پس از درمان، نیازی به بستری شدن در بیمارستان نیست، اما آزمایش خون منظم برای بررسی روند درمان انجام خواهد شد. گاهی اوقات دریافت دوز دوم دارو مورد نیاز است و در صورت عدم پاسخ به درمان، ممکن است عمل جراحی لازم باشد.

جراحی

در بسیاری از موارد، برای رفع بارداری خارج از رحم قبل از رشد جنین، لاپاراسکوپی انجام می‌شود. برداشتن لوله فالوپ آسیب‌دیده، موثرترین درمان است و احتمال کاهش شانس بارداری مجدد را ندارد. پزشک قبل از انجام این کار، با شما بحث و گفتگو می‌کند و موافقت شما را برای برداشتن لوله فالوپ می‌پرسد. اگر لوله فالوپ شما پاره شده باشد، نیاز به عمل جراحی اورژانسی دارید. جراح برای جلوگیری از خونریزی، برش بزرگی را در شکم شما ایجاد می‌کند (لاپاراتومی) و لوله فالوپ را تا حد امکان ترمیم می‌کند.

تلاش برای بارداری مجدد

---

وقتی شما و شریک زندگی‌تان از نظر جسمی و روحی آمادگی داشتید، می‌توانید دوباره برای بارداری تلاش کنید. احتمالاً توصیه می‌شود که پس از درمان حداقل تا دو دوره پریود صبر کنید و به خودتان اجازه بهبودی کامل بدهید. اگر تحت درمان با داروی متوترکسات قرار گرفتید، معمولاً توصیه می‌شود که حداقل سه ماه صبر کنید، زیرا وجود این دارو در بدن در طول زمان بارداری می‌تواند به جنین آسیب برساند.

بیشتر زنانی که حاملگی خارج رحمی را تجربه کرده‌اند، دوباره قادر به باردار شدن خواهند بود، حتی اگر یکی از لوله‌های فالوپ آن‌ها برداشته شود. به طور کلی، 65 درصد از زنان در مدت 18 ماه بعد از حاملگی خارج رحمی، موفق به بارداری می‌شوند. گاهی اوقات ممکن است استفاده از درمان‌های ناباروری مانند IVF لازم باشد.

اگر شما قبلاً یک بار حاملگی خارج رحمی را تجربه کرده باشید، احتمال وقوع مجدد آن بالاتر خواهد بود، با این وجود خطر آن ناچیز است. اگر دوباره باردار شوید، بهتر است به متخصص زنان و زایمان خود اطلاع دهید تا با سونوگرافی و اسکن‌های اولیه از روند طبیعی بارداری شما اطمینان حاصل کند.