هنگامی که موضوع بارداری و حفظ سلامت در دوران بارداری مطرح میشود، سن یک عامل مهم است. بسیاری از زنانی که در سنین بالای 35 یا حتی 40 سال باردار میشوند، میتوانند دوران بارداری خود را با موفقیت سپری کرده و نوزادان سالمی به دنیا بیاورند. با این حال، بهتر است که از آمارها و ارقام به تنهایی اعتماد نکرد و با اقدامات هوشمندانه، سلامتی خود و نوزاد خود را در طول دوران بارداری تضمین کنند.
اگر 35 سال یا بیشتر دارید، حتی یک سال را هم نباید برای درمان ناباروری از دست بدهید. هر شش ماه یک بار یا در صورت مواجهه با موردی غیرطبیعی و نگرانکننده مانند قاعدگی نامنظم یا سابقه جراحی شکم زودتر از شش ماه به متخصص مراجعه کنید. اگر در سنین 35 سال به بالا قصد بارداری دارید، توصیه میکنیم حتماً برای مشاوره ژنتیک به متخصص مراجعه کنید. متخصص زنان و زایمان معمولاً پس از تایید حاملگی مشاوره ژنتیک انجام میدهد، اما امروزه زوجها مشاوره قبل از بارداری را نیز جدی میگیرند و در این فرصت با نظر متخصص برنامه مناسب را برای بارداری تهیه میکنند و اطلاعات لازم را قبل از حاملگی کسب میکنند. متخصص خطرهای احتمالی را به زوج توضیح میدهد و ضرورت انجام آزمایش ژنتیک برای غربالگری یا تشخیص مشکلات کروموزومی یا دیگر نقصهای مادرزادی را تعیین میکند. به خاطر داشته باشید که احتمال متولد شدن نوزاد دچار مشکل صرف نظر از سن بارداری مادر وجود دارد. اگر شما نیز درصدد باردار شدن هستید، برای معاینه کامل به متخصص زنان و زایمان یا ماما مراجعه کنید. متخصص والدین آینده را به طور کامل معاینه میکند و سابقه خانوادگی هر دو را بررسی میکند تا عارضههای تاثیرگذار بر بارداری یا احتمال حاملگی را تشخیص دهد. با مراجعه منظم به متخصص زنان و زایمان و رعایت توصیههای مربوط به مراقبت بارداری میتوانید بسیاری از عوارض بارداری در سن 35 سالگی به بالا را مدیریت کنید. جهت دریافت اطلاعات بیشتر میتوانید با شمارههای 02122683919– 02122683818– 02177839463 تماس حاصل نمایید.
عوارض بارداری در سنین 35 سالگی به بالا
بزرگترین مانع برای بارداری زنان در سنین 35 به بالا در وهله نخست باردار شدن است. نرخ باروری پس از 30 سالگی به تدریج کاهش مییابد، این روند نزولی در حوالی 35 سالگی بیشتر میشود و در 40 سالگی با شیب قابل توجهی کمتر میشود. این گروه از بانوان حتی با بهرهگیری از درمانهای باروری مانند لقاح مصنوعی نیز به سختی باردار میشوند. حفظ بارداری به موازات افزایش سن دشوارتر میشود، نرخ سقط جنین و حاملگی خارج از رحم نیز با بالا رفتن سن بیشتر میشود. اگر لقاح انجام شود و سقط جنین در سه ماهه اول بارداری رخ ندهد، احتمال به دنیا آوردن نوزادی با مشکلات کروموزومی بالا خواهد بود. این خطر هر ساله افزایش مییابد. حتی پس از بارداری نیز سن بالا همچنان خطرناک خواهد بود. هر چه سن مادر در زمان بارداری بالاتر باشد، احتمال ابتلا وی به بیماریهای مزمنی مانند فشار خون بالا یا دیابت بالاتر خواهد بود. مشکل زمانی حادتر میشود که بیماری تشخیص داده نشود و بر حاملگی اثر بگذارد. حاملگی در سن بالا افزایش احتمال ابتلا به عوارض بارداری از قبیل دیابت بارداری، مسمومیت حاملگی، سقط جفت (جدا شدن زودهنگام جفت از دیواره رحم) و جفت سرراهی (پایین قرار گرفتن جفت در رحم، بیرون زدن جزیی یا کامل آن از دهانه رحم) را نیز به دنبال دارد. براساس پژوهشهای انجام شده احتمال به دنیا آوردن نوزاد با وزن پایین (کمتر از 2.5 کیلوگرم) یا زایمان زودرس با افزایش سن مادر نسبت مستقیم دارد. نتایج بعضی پژوهشها حکایت از آن دارد که مادران با سن بالا در زمان زایمان بیشتر به پیتوسین نیاز پیدا میکنند و اکثر پژوهشها موید آن است که سزارین در سنین بالا بیشتر انجام میشود. با توجه به این نکات بارداری در سن بالا به نظر خطرناک میرسد، اما واقعیت این است که تعهد مادر به مراقبت از خود و دریافت مراقبتهای مناسب بارداری در مطالعات جمعیت ثبت نمیشود. اگر مادران در سنین بالا این دو نکته را جدی بگیرند، دوران بارداری را مانند مادران جوانتر به سلامت پشت سر میگذارند و نوزادانی سالم و قوی به دنیا میآورند. بارداری در سنین 35 سال به بالا خطر مردهزایی و مرگ مادر را افزایش میدهد، اگرچه ظرف چند دهه گذشته تعداد کل موارد مردهزایی و بانوان درگذشته هنگام زایمان هر سال کمتر از سال پیش شده است. درهر حال افزایش احتمال بروز این فاجعههای مصیبتبار تاحد زیادی از ابتلا به عارضههای مختلف در سنین بالا نشأت میگیرد. تشخیص صحیح و درمان به موقع احتمال بروز عوارض در مادر و نوزاد را کاهش میدهد.
راهکارهای افزایش احتمال به دنیا آوردن نوزاد سالم
مشاوره و چکآپ قبل از بارداری
اگر قصد بچهدار شدن دارید، حتماً مشاوره و چکآپ قبل از بارداری را جدی بگیرید. برای معاینه به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید تا قبل از لقاح و آبستنی از سلامت خود مطمئن شوید. همچنین با متخصص زنان و زایمان مشورت کنید و از آمادگی روحی و عاطفی برای بارداری نیز اطمینان حاصل کنید.
دریافت زودهنگام و منظم مراقبتهای بارداری
در هفتههای اولیه بارداری، رشد جنین بسیار حائز اهمیت است. مراقبتهای زودهنگام و منظم در این دوره، امنیت و سلامتی بارداری را تضمین میکند و باعث به دنیا آوردن نوزاد سالم میشود. این مراقبتها شامل غربالگری، معاینات منظم، آموزشهای بارداری و زایمان، مشاوره و پشتیبانی میشود. برای زنان بالای 35 سال، رعایت این مراقبتها و معاینات منظم اهمیت بیشتری دارد، زیرا این اقدامات به پزشک کمک میکنند تا وضعیت مادر را به خوبی پیگیری کرده و به مشکلات بارداری مرتبط با سن بالا به سرعت پاسخ دهد. به عنوان مثال، افزایش سن، احتمال بروز دیابت بارداری و مسمومیت حاملگی را افزایش میدهد که با فشار خون بالا و وجود پروتئین در ادرار همراه است.
متخصصان زنان و زایمان در ویزیتهای دوران بارداری، فشار خون را اندازهگیری کرده، دستور آزمایش ادرار برای بررسی وجود پروتئین و قند صادر میکنند و میزان گلوکز خون را کنترل میکنند تا به مشکلات احتمالی در نطفه پیشگیری شود. زنان بالای 35 سال توصیه میشود که آزمایشهای انتخابی دوران بارداری را جدی بگیرند. همچنین، متخصصان زنان و زایمان برای زنان با سن بالا، آزمایشهای بارداری خاصی را توصیه میکنند تا خطر مشکلات مادرزادی در نوزادان را کاهش دهند. از متخصص زنان و زایمان بخواهید که این آزمایشها را برای شما تجویز کنند تا از عوارض و مزایای بارداری در سن بالا آگاه شوید و تصمیمی آگاهانه اتخاذ نمایید.
مصرف ویتامینهای بارداری
تمام زنان در سن باروری باید روزانه ویتامینهای بارداری حاوی حداقل 400 میکروگرم اسید فولیک را مصرف کنند. دریافت روزانه فولیک اسید به مقدار کافی در دوران قبل از بارداری و در سه ماهه نخست حاملگی از بروز نقصهایی مانند آسیبهای مغزی و نخاعی جلوگیری میکند. مصرف فولیک اسید کمک میکند تا احتمال متولد شدن نوزاد با نقصهای مادرزادی کاهش یابد و بارداری در سن بالا به سلامت به پایان برسد.
مادر نیز به اندازه نوزاد استحقاق مراقبت و توجه دلسوزانه را دارد
اگر مادر به بیماریهای مزمنی مانند دیابت یا فشار خون بالا مبتلا باشد، باید به طور منظم به پزشک مراجعه کند. مدیریت عارضه قبل از باردار شدن، سلامت مادر و نوزاد را تضمین میکند. به مادران آینده توصیه میشود که رژیم غذایی سالم و متعادلی را رعایت کنند. مصرف غذاهای مختلف، تمام مواد مغذی لازم برای سلامت مادر و نوزاد را تامین میکند. مادر باید وزن خود را به حد توصیه شده برساند و از پزشک درباره اضافه وزن ناشی از بارداری سوال کند. بانوان دارای شاخص توده بدنی (BMI) مناسب در دوران بارداری، حدود 11 تا 16 کیلوگرم اضافه وزن داشته باشند. اما اگر مادر قبل از بارداری اضافه وزن داشته باشد، متخصص اضافه وزن 7 تا 11 کیلوگرم را بیخطر میداند. چنانچه مادر چاق باشد، اضافه وزن 5 تا 9 کیلوگرم مجاز خواهد بود. اضافه وزن مناسب، احتمال رشد آهسته نوزاد و زایمان زودرس را کاهش میدهد. به علاوه، کنترل وزن در دوران بارداری، خطر بروز مشکلات بارداری مانند دیابت بارداری و فشار خون بالا را پایین میآورد.
ورزش منظم
ورزش منظم به مادر کمک میکند تا وزن خود را کنترل کند، خود را قوی نگه دارد و استرس و اضطراب را از بین ببرد. البته برنامه ورزشی را باید با مشورت متخصص زنان و زایمان تهیه کرد. مادران عموماً میتوانند برنامه ورزشی معمول خود را در دوران بارداری نیز دنبال کنند. در هر حال، متخصص زنان و زایمان در صورت لزوم، برنامه ورزشی را تغییر میدهد تا خطری برای مادر و نوزاد ایجاد نشود.