اثر هورمون درمانی زنان بر یائسگی و سرطان سینه

هورمون‌درمانی یا هورمون‌تراپی، از داروهایی استفاده می‌کند که حاوی هورمون‌های زنانه هستند و برای جایگزینی هورمون‌هایی که پس از یائسگی دیگر توسط بدن تولید نمی‌شوند، به کار می‌رود. این روش به عنوان یک درمان استاندارد برای زنان مبتلا به گرگرفتگی و عوارض دیگر یائسگی شناخته شده است. همچنین، اعتقاد بر این است که هورمون‌درمانی (که امروزه به این نام شناخته می‌شود) می‌تواند مزایای بلند مدتی برای پیشگیری از بیماری‌های قلبی و حتی جنون داشته باشد. با این حال، توصیه نمی‌شود که هورمون‌درمانی برای پیشگیری از بیماری‌های قلبی یا از دست دادن حافظه استفاده شود. اما، مطالعات بیشتر و شواهد جدید نشان می‌دهد که هورمون‌درمانی ممکن است بسته به عوامل خطر، یک گزینه مناسب برای برخی زنان باشد.

مزایا

مزایای هورمون درمانی تا حدودی بستگی به این دارد که شما نوع سیستمیک هورمون درمانی و یا آماده‌سازی واژینال استروژن با دوز پایین را اتخاذ کرده باشید.

• هورمون درمانی سیستمیک: استروژن سیستمیک که به صورت‌ قرص، برچسب پوستی، ژل، کرم و یا اسپری موجود می‌باشد موثرترین درمان برای تسکین گرگرفتگی آزاردهنده و تعریق شبانه در طی یائسگی است. استروژن همچنین می‌تواند عوارض واژنی ناشی از یائسگی مانند خشکی، خارش و سوزش واژن و درد هنگام مقاربت را کاهش دهد. با اینکه استروژن برای پیشگیری از بیماری پوکی استخوان اثبات شده است، اما پزشکان معمولاً داروهایی به نام بیس‌فسفونات را برای درمان پوکی استخوان توصیه می‌کنند.
• داروهای واژنی با دوز پایین: آماده‌سازی واژینال استروژن با دوز پایین -که به صورت کرم، قرص و حلقه‌ واژن وجود دارد- می‌تواند به طور موثری عوارض واژنی و برخی از علائم بی‌اختیاری ادرار را درمان کند، در حالی که جذب آن به بدن را نیز به حداقل می‌رساند. این روش به رفع گرگرفتگی، تعریق شبانه و یا محافظت در برابر پوکی استخوان کمکی نمی‌کند.

انجام هورمون درمانی سیستمیک برای طولانی مدت جهت پیشگیری از عوارض پس از یائسگی دیگر توصیه نمی‌شود. اما برخی اطلاعات نشان می‌دهند که استروژن در صورتی که در اوایل سال‌های پس از یائسگی استفاده شود می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش دهد. برای زنانی که رحم خود را خارج نکرده‌اند، استروژن معمولاً همراه با پروژسترون یا پروژستین (دارویی شبیه به پروژسترون) تجویز می‌شود. دلیل آن این است که زمانی که استروژن با پروژسترون تعدیل نشود، می‌تواند رشد پوشش داخلی رحم را تحریک کند، و خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش دهد. زنانی که رحم خود را خارج کرده باشند نیازی به استفاده از پروژسترون نخواهند داشت.

چه کسانی باید هورمون درمانی انجام دهند؟

استروژن سیستمیک با وجود خطراتی که برای سلامتی دارد همچنان موثرترین درمان برای عوارض یائسگی می‌باشد. مزایای هورمون تراپی ممکن است در صورتی که سالم بوده و شرایط زیر را داشته باشید، مهم‌تر از خطرات آن باشد:

• تجربه‌ی گرگرفتگی متوسط تا شدید یا سایر عوارض یائسگی را داشته باشید.
• توده‌ی استخوانی خود را از دست داده باشید و قادر به تحمل سایر درمان‌ها نباشید و یا برایتان سودمند واقع نشده‌اند.
• قطع شدن پریود پیش از 40 سالگی یا از دست دادن عملکرد طبیعی تخمدان قبل از 40 سالگی (نارسایی زودرس تخمدان)

زنانی که یائسگی زودرس را تجربه می‌کنند، به خصوص آنهایی که تخمدان‌شان را خارج کرده‌اند و تا قبل از 45 سالگی درمان استروژن را انجام نداده‌اند، بیشتر در خطر ابتلا به شرایط زیر می‌باشند:

• پوکی استخوان
• بیماری‌های عروق کرونر قلب
• مرگ زودرس
• پارکینسونیسم (علائم شبیه به پارکینسون)
• اضطراب یا افسردگی

یائسگی زودرس معمولاً خطر ابتلا به انواع سرطان پستان را کاهش می‌دهد. برای زنانی که پیش از موعد یائسه می‌شوند، مزایای حفاظتی هورمون درمانی معمولاً قابل توجه‌تر از خطرات آن است. سن، نوع یائسگی و زمان  سپری شده از یائسگی نقش مهمی در خطرات مرتبط با هورمون‌درمانی ایفا می‌کند. با متخصص زنان و زایمان در مورد خطرات پیش روی خود مشورت کنید.

چه کسانی باید از هورمون درمانی پرهیز کنند؟

زنانی که سابقه ابتلا به سرطان سینه، سرطان تخمدان، سرطان مخاط رحم، لخته شدن خون در پاها یا ریه و یا سکته را داشته باشند، معمولاً نباید از هورمون درمانی استفاده کنند. از طرفی زنانی که هورمون درمانی می‌کنند نباید سیگار بکشند. زنانی که از عوارض یائسگی رنج نمی‌برند و پس از 45 سالگی یائسه شده‌اند، برای حفظ سلامتی نیازی به هورمون تراپی ندارند. به جای آن بهتر است با پزشک خود درباره‌ی استراتژی‌های موجود جهت کاهش خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند پوکی استخوان و بیماری‌های قلبی مشورت کنند، که این استراتژی‌ها ممکن است شامل تغییر در شیوه زندگی و مصرف داروهایی غیر از هورمون درمانی برای حفاظت طولانی مدت از خود باشند.

 درمان

با یک متخصص زنان و زایمان در مورد روش‌های زیر صحبت کنید:

یافتن بهترین محصول و روش استفاده از آن: شما می‌توانید استروژن را به صورت قرص، برچسب، ژل، کرم واژینال، شیاف یا حلقه‌ای که در مهبل قرار می‌گیرد استفاده کنید. اگر تنها علائم واژنی مربوط به یائسگی را داشته باشید، استروژن با دوز پایین در کرم، قرص و یا حلقه واژینال گزینه بهتری نسبت به قرص خوراکی یا برچسب پوستی است.

• کاهش مقدار داروی مصرفی: از کمترین دوز موثر در کوتاه‌ترین زمان مورد نیاز جهت درمان علائم استفاده کنید، مگر اینکه سن شما کمتر از 45 سال باشد، که در این صورت برای محافظت در برابر تاثیرات طولانی مدت کمبود استروژن بر سلامتی نیاز به استروژن کافی خواهید داشت. اگر علائم یائسگی ماندگار باشند بطوری که بطور قابل ملاحظه‌ای کیفیت زندگی را مختل کنند، ممکن است پزشک درمان طولانی مدت‌تری را توصیه کند.
• مراقبت پس از درمان: برای اطمینان از تداوم برتری داشتن مزایای هورمون درمانی بر خطرات آن و نیز انجام معایناتی چون ماموگرافی و معاینه لگن به طور منظم به پزشک مراجعه کنید.
• انتخاب شیوه‌ی زندگی سالم: فعالیت بدنی و ورزش را در برنامه روزانه‌ی خود بگنجانید، یک رژیم غذایی سالم مصرف کنید، وزن سالمی داشته باشید، سیگار نکشید و الکل مصرف نکنید، استرس خود را کنترل کنید، و بیماری‌های مزمن مانند کلسترول بالا و یا فشار خون بالا را مدیریت کنید.

اگر هیسترکتومی نداشته‌اید و از استروژن درمانی سیستمیک استفاده می‌کنید، نیاز به پروژستین نیز خواهید داشت. پزشک می‌تواند به شما کمک کند تا روشی درمانی که بهترین مزایا و راحتی را درکنار کاهش خطرات و هزینه به همراه دارد، بیابید.

اگر نتوانید از هورمون درمانی استفاده کنید چه باید کرد؟

ممکن است بتوانید گرگرفتگی ناشی از یائسگی را با اتخاذ روش‌های سالم زندگی کنترل کنید، از جمله: خنک نگه داشتن بدن، محدود کردن مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار و الکلی، و تمرین تنفس آرام و شمرده یا دیگر تکنیک‌های تمدد اعصاب. برای مشکلات واژن مانند خشکی واژن، درد هنگام نزدیکی، یک مرطوب‌کننده یا روان‌کننده واژینال ممکن است باعث تسکین علائم شود. با متخصص زنان و زایمان درباره‌ی داروی تجویزی اسپمیفن که ممکن است به کاهش دردناک بودن مقاربت کمک کند، مشورت کنید. همچنین روش‌های جایگزین پزشکی مانند تای‌چی، یوگا و طب سوزنی نیز وجود دارند که می‌توانید امتحان کنید. برای یافتن یک روش موثر و سالم برای هورمون درمانی که بهترین تاثیر را برای شما خواهد داشت با پزشک خود مشورت کنید.

خطرات

یک آزمایش بالینی که بررسی کرده استفاده از استروژن در زنانی که قبلاً هیسترکتومی انجام داده‌اند، نشان داده است که خطر افزایش سرطان سینه یا بیماری‌های قلبی وجود ندارد. خطر سکته و لخته خونی نیز مشابه با درمان ترکیبی بوده است. مصرف هورمون‌های درمانی، به ویژه استروژن ترکیب شده با پروژسترون، ممکن است منجر به افزایش چگالی سینه‌ها در ماموگرافی شده و در نتیجه تشخیص سرطان سینه را دشوار کند. همچنین، اگر هورمون‌درمانی برای مدت زمان طولانی مصرف شود، خطر ابتلا به سرطان سینه افزایش می‌یابد. این یافته در مطالعات مختلف در مورد ترکیب‌های مختلف هورمون‌درمانی تأیید شده است و محدود به ترکیب قرص استروژن و پروژسترون نیست. خطرات هورمون‌درمانی ممکن است به ویژه بسته به مصرف تکی استروژن یا استروژن همراه با پروژسترون، سن فعلی و سن شروع قاعدگی، مقدار دوز و نوع استروژن، و سایر عواملی مانند خطر بیماری‌های قلبی عروقی، سرطان و سابقه خانوادگی، متغیر است. تمام این خطرات باید در نظر گرفته شوند وقتی تصمیم‌گیری درباره استفاده از هورمون‌درمانی برای یک فرد گرفته می‌شود.