درمان پولیپ رحم

رشد بیش از حد سلول‌ها در آندومتر (پوشش داخلی رحم) به تشکیل پولیپ‌های رحم منجر می‌شود. این پولیپ‌ها معمولاً غیرسرطانی و خوش‌خیم هستند، البته بعضی از آن‌ها سرطانی هستند یا در نهایت تبدیل به توده‌های سرطانی (پولیپ‌های پیش سرطانی) می‌شوند. پولیپ دهانه رحم عموماً در بانوانی دیده می‌شود که در دوران یائسگی به سر می‌برند یا این دوران را پشت سر گذاشته‌اند. هر چند پولیپ رحمی در سنین پایین‌تر نیز مشاهده می‌شود. ناباروری یک از عوارض پولیپ‌های رحمی است. اگر دچار پولیپ رحم هستید و نمی‌توانید باردار شوید، با برداشتن پولیپ ممکن است بتوانید لذت مادر شدن را تجربه کنید.

پولیپ رحم چیست؟

پولیپ رحم به توده‌هایی اطلاق می‌شود که در دیوار داخلی رحم رشد می‌کنند. این پولیپ‌ها گاهی به عنوان پولیپ آندومتر نیز شناخته می‌شوند. وجود پولیپ رحم ناشی از رشد بیش از حد بافت آندومتر است. پولیپ با ساقه‌ای باریک یا پایه‌ای پهن که به آندومتر متصل می‌شود و به سمت رحم گسترش می‌یابد. پولیپ می‌تواند شکل دایره‌ای یا بیضوی داشته باشد و اندازه‌اش ممکن است از چند میلی‌متر تا چند سانتی‌متر متغیر باشد. تعداد پولیپ‌ها نیز می‌تواند متغیر باشد.

علل ایجاد پولیپ

علت دقیق ایجاد پولیپ هنوز مشخص نشده است، اما برخی از عواملی که به ایجاد پولیپ رحم می‌انجامند عبارتند از:

1. عوامل هورمونی: هورمون استروژن در رشد بافت آندومتر نقش دارد و اختلال در سطح استروژن می‌تواند باعث افزایش رشد پولیپ شود.
2. چاقی: افراد چاق ممکن است به طور معمول تمایل بیشتری به رشد پولیپ داشته باشند نسبت به سایر افراد.
3. سندرم تخمدان پلی کیستیک: در این بیماری، تولید پولیپ‌های رحمی افزایش می‌یابد و احتمال بدخیم بودن پولیپ نیز وجود دارد. لذا توصیه می‌شود که افراد مبتلا به این بیماری جراحی انجام دهند.

بانوان مستعد ایجاد پولیپ رحم

بانوان در سنین 40 تا 50 سال بیش از بانوان جوان‌تر در معرض ایجاد پولیپ دهانه رحم هستند. پولیپ رحم عموماً پس از یائسگی دیده می‌شود، هر چند بانوان جوان‌تر از 20 سال نیز به ندرت دچار پولیپ رحم می‌شوند. احتمال شکل‌گیری پولیپ رحم در صورت چاقی یا داشتن اضافه وزن، فشار خون بالا یا مصرف تاموکسیفن (داروی مخصوص درمان سرطان سینه) افزایش می‌یابد.

علائم پولیپ رحم

بعضی از افرادی که مبتلا به پولیپ رحمی هستند هیچ نوع علائم یا نشانه خاصی را ندارند که به طور معمول با انجام معاینات و سنوگرافی تشخیص داده می شود.

به طور معمول علائم و نشانه های مربوط به پولیپ رحم شامل خونریزی های شدید واژینال می باشد ولی اصولا علائم پولیپ رحمی بستگی به محل قرار گیری و اندازه آن دارد.

با توجه به تمامی موارد گفته شده از جمله شایع ترین علائم نشان دهنده پولیپ رحمی عبارتند از:

• خونریزی های نامنظم
• داشتن خونریزی در بین قاعدگی
• داشتن درد در ناحیه لگن
• وجود توده ای در واژن
• خونریزی های بسیار شدید در دوران قاعدگی

تشخیص پولیپ رحمی

برای تشخیص پولیپ رحمی، ابتدا متخصص زنان و زایمان، بیمار را می‌طلبد که در مورد سابقه عادت ماهانه خود، از جمله تعداد روزهای قاعدگی و زمان آن‌ها، علائم غیرطبیعی مانند خونریزی شدید یا لکه بینی بین پریودها، شرح دهد. همچنین، متخصص از بیمار سوال می‌کند که آیا در بارداری مشکلی داشته یا نه.

با توجه به بررسی‌های انجام شده، پزشک ممکن است آزمایشاتی را به بیمار تجویز کند. اگر لازم باشد، متخصص داروهایی مثل آنتی بیوتیک، مسکن یا داروهای تسهیل کننده اتساع دهانه رحم را تجویز می‌کند تا بیمار قبل از عمل آماده شود و باید به دقت از آن‌ها استفاده کند.

به منظور تشخیص پولیپ رحم، معمولاً از آزمایش‌ها و روش‌های زیر استفاده می‌شود:

۱- سونوگرافی ترانس واژینال: این روش با استفاده از دستگاه ترانسدوکتور یا دگرساز سونوگرافی صورت می‌گیرد. این دستگاه وارد واژن می‌شود و با تابش امواج صوتی، تصاویری از داخل رحم را ایجاد می‌کند تا مشکلات موجود مانند ناهنجاری‌ها را شناسایی کند.

۲- سونوهیستروگرافی: این روش گاهی پس از سونوگرافی ترانس واژینال انجام می‌شود. در این روش، متخصص یک لوله باریک به نام سوند مایع استریل را وارد رحم می‌کند. این مایع باعث انبساط رحم می‌شود و عکس‌های بهتر و واضح‌تری از توده‌های داخل حفره رحم به دست می‌دهد.

۳- هیستروسکوپی: این روش دارای کاربردهای تشخیصی و درمانی است. در این روش، متخصص لوله بلند و باریکی به نام هیستروسکوپ را از طریق واژن و دهانه رحم وارد رحم می‌کند و داخل رحم را معاینه می‌کند. گاهی این روش همراه با برداشت پولیپ نیز انجام می‌شود.

۴- نمونه‌برداری از آندومتر: در این روش، متخصص با استفاده از یک وسیله پلاستیکی نرم، بافتی از دیواره‌های داخلی رحم جمع‌آوری می‌کند. نمونه به منظور آزمایش و بررسی احتمال وجود ناهنجاری به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.

۵- کورتاژ: این روش همراه با عمل جراحی در اتاق عمل انجام می‌شود و دارای کاربردهای تشخیصی و درمانی است. متخصص با استفاده از یک وسیله فلزی بلند به نام کورت، بافتی را از دیواره‌های داخلی رحم جدا می‌کند. در انتهای این وسیله، یک حلقه کوچک وجود دارد که به پزشک اجازه می‌دهد بافت یا پولیپ را خراش بدهد. سپس بافت یا پولیپ جدا شده به منظور آزمایش و بررسی سرطانی بودن آن، به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.

نحوه درمان پولیپ رحمی

چنانچه پولیپ با علائم همراه نباشد، درمان آن ضرورتی ندارد. با این حال پولیپی که باعث خونریزی شدید قاعدگی باشد یا احتمال پیش سرطانی یا سرطانی بودن آن داده شود، که لازم است تا حتما اقدامات درمانی مناسب انجام داده شود. به علاوه پولیپی که مشکلاتی مانند سقط جنین یا ناباروری را برای بارداری ایجاد کند نیز باید برداشته شود. پولیپ ایجاد شده پس از یائسگی نیز باید خارج شود.

از جمله روش های درمان پولیپ رحمی عبارتند از:

پولیپ برای بررسی خوش‌خیم یا سرطانی بودن به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. این روش برای پولیپ‌های کوچکتر کاربرد دارد.

چنانچه نتوان پولیپ را با انجام این روش‌ها خارج کرد یا اگر پولیپ سرطانی باشد، جراحی دیگری باید انجام شود. در صورت وجود سلول‌های سرطانی در پولیپ رحم باید عمل هیسترکتومی یا جراحی خارج کردن رحم انجام شود.

آیا پولیپ رحم قابل پیشگیری است؟

پیشگیری از پولیپ رحم به وسیله اقدامات ایمن و مراقبت‌های مناسب می‌تواند کمک کند. این اقدامات شامل موارد زیر می‌شود:

• ملاقات منظم با متخصص زنان و زایمان جهت انجام معاینات ضروری برای تشخیص سریع هرگونه تغییرات در رحم و تشخیص پولیپ است.
• رعایت سبک زندگی سالم از جمله حفظ وزن مناسب و کنترل فشار خون. همچنین، در صورت مصرف داروی تاموکسیفن علاجی برای سرطان سینه، مشاوره با پزشک در مورد پیشگیری از پولیپ رحم لازم است.
• داشتن رابطه جنسی سالم و عملیات جلوگیری از بارداری ناخواسته. این اقدامات می‌توانند برخی از خطرات مرتبط با ایجاد پولیپ رحم را کاهش دهند.
• انجام معاینات منظم لگنی توسط متخصصان بهداشت جنسی و زنان و زایمان. این معاینات شامل تست‌های آزمایشگاهی نظیر تست پاپ اسمیر می‌شود که می‌تواند به زودیتر تشخیص پولیپ رحم را بدهد.
• استفاده از لباس زیر پنبه‌ای و رعایت بهداشت فردی به منظور کاهش خطر ابتلا به عفونت‌های رحمی که ممکن است به ایجاد پولیپ رحم منجر شود.

خطرات ناشی از وجود پولیپ رحمی

در مواردی که پولیپ رحم بدخیم است، جراحی لازم است تا پولیپ خارج شود. عمل جراحی معمولا در خانم‌های یائسه صورت می‌گیرد و پس از آن، تست‌های بیشتری انجام می‌شود تا تأیید شود که پولیپ به‌طور کامل خارج شده است.

مهمترین خطرات پولیپ رحم عوارض ناباروری است. با انجام جراحی و خارج کردن پولیپ رحم، احتمال باروری در خانم‌ها افزایش می‌یابد. به همین دلیل است که درمان و پیشگیری از پولیپ رحم اهمیت بالایی دارد.

سوالات متداول

کلام آخر

همانطور که در این مقاله نیز گفته شده پولیپ های رحمی علائمی را از خود نشان نمی دهند همچنین ممکن است در بعضی از افراد علائمی چون خونریزی و …ر ا داشته باشد که به منظور درمان لازم است تا هر چه سریعتر به متخصص زنان و زایمان مراجعه کرد چرا که چشم پوشی از یک موضوع می تواند خطرات بسیار زیادی را برای فرد به همراه داشته باشد از همه مهم تر روند درمان بیماری نیز به نسبت کند تر انجام می شود.